BẢN
CHẤT CHÍNH TRỊ CỦA BẢN BÁO CÁO
CỦA
THẨM PHÁN BRIAN HUTTON
Trần Bình
Hôm thứ Tư 28/1/04 Lord Brian Hutton, vị thẩm phán được
kính nể của nước Anh công bố bản báo cáo dài 328
Nhưng sự thật về cái chết của tiến sĩ David Kelly không
quan trọng bằng câu hỏi “chính phủ Tony Balir có phóng đại tin tức để có cớ hỗ
trợ Hoa Kỳ đánh Iraq không?” mà Lord Brian Hutton phải trả lời. Quan trọng vì nó liên quan đến vấn nạn thế giới là cuộc chiến tranh
tại
Chính vì sự quan trọng của nó mà không những người Anh,
người Mỹ mà cả thế giới chờ đợi bản báo cáo của Lord Hutton, cũng như năm 1964
dân chúng Mỹ và thế giới chờ đợi bản báo cáo của ông chủ tịch Tối cao Pháp viện
Hoa Kỳ Earl Warren về vụ ám sát tổng thống John F. Kennedy.
Bản báo cáo của Lord Brian Hutton kết luận rằng tiến sĩ
David Kelly quả đã tự sát như một quyết định cá nhân, thủ tướng Blair không
ngụy tạo tin tức, và đài BBC thiếu thận trọng trong việc loan tin. Một người
sung sướng là thủ tướng Blair. Hai người nhận trách nhiệm và
từ chức là ông Gavyn Davies Chủ tịch Hội đồng Quản trị BBC và ông Tổng giám đốc
Greg Dyke. Trong khi đó Lord Richard Ryder, người tạm thời nhận chức vụ
Chủ tịch Hội đồng Quản trị BBC chính thức lên tiếng nhìn nhận lỗi lầm, xin lỗi
bất cứ ai thanh danh bị tổn thương và cho biết đài BBC đang thực hiện những cải
tổ cần thiết kể cả việc tuyển mộ và huấn luyện nhân viên.
Nhưng bản báo cáo của Lord Hutton có
trung thực không? Đó là một câu hỏi lớn. Ngược
dòng thời gian, cách đây 40 năm, vào tháng 9 năm 1964 khi bản điều tra của Ủy
ban Warren (Earl Warren, Chủ tịch Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, chủ tịch Ủy ban
điều tra về các chết của tổng thống Kennedy do tổng thống Johnson bổ nhiệm, gọi
là Warren Commission) phổ biến kết luận rằng chỉ có một người đơn độc là Lee
Harvey Oswald muốn giết tổng thống Kennedy và tự mình thực hiện, không có ai,
không có tổ chức nào, cơ quan nào hay thế lực quốc tế nào giúp đỡ tiếp tay thì
dư luận Âu châu với kinh nghiệm về các vụ ám sát chính trị đã nghi ngờ tính
chính xác của bản báo cáo. Cho đến nay vẫn không có gì chính thức nói khác kết
luận của bản báo cáo của ông Warren nhưng hình như có một sự đồng thuận rằng đã
có một thế lực nào đó, tình báo Liên bang Xô viết (?), Cuba (?) kết hợp với thành
phần cực hữu Hoa Kỳ (?) ... liên kết với nhau giết tổng thống Kennedy. Và rằng
Ủy ban
Thẩm phán Brian Hutton có thể đã đứng
trước một vấn nạn tương tự. Nói sự thật chăng?
Tony Blair mất uy tín hay từ chức không quan trọng. Quan trọng là làm mất căn
bản của sự tham gia cuộc chiến của Anh quốc tại
Người đầu tiên không tin sự trung thực của bản báo cáo
Hutton là ông Gavyn Davies, chủ tịch Hội đồng Quản trị BBC, mặc dù ông từ chức
chỉ vài giờ sau khi bản báo cáo của Lord Brian Hutton được công bố. Ông nói, có
nhiều bằng chứng nếu dùng sẽ làm cho những kết luận của ông Hutton không đứng
vững đã bị bỏ qua, và rằng ông “được dạy dỗ rằng mình không thể làm trọng tài
cho chính mình, và quyết định của trọng tài là chung quyết, và theo truyền
thống hành chánh của nước Anh người đứng đầu phải chịu trách nhiệm mọi chuyện.”
Có lẽ ông Chủ tịch Gavyn Davie, ông Tổng giám đốc Grey Dyke đã từ chức, và ông
xử lý thường vụ Chủ tịch Hội đồng Quản trị Lord Richard Ryder đã công khai nhận lỗi cho đài BBC là họ đã tự nguyện tham
gia trò chơi chính trị vì quyền lợi của nước Anh.
Thế giới văn minh vận hành trên những
nguyên tắc dân chủ, công khai, dựa vào lẽ phải. Nhưng
quan hệ giữa các thế lực trên thế giới bước vào những thập niên cuối cùng của
thế kỷ 20 trở nên càng lúc càng xoắn vào nhau thành một dây xoắn phức tạp đến
độ khi cần gỡ phải dùng đến chính trị.
Khởi đầu – như đã nói - là bản báo cáo
của thẩm phán
Bản báo cáo của Lord Brian Hutton có thể cũng chỉ là một
phương thuốc cần thiết để làm cho thế giới dù còn bất công, còn mạnh hiếp yếu
cũng không đến nổi phải nổ tung.
Tuy nhiên bản báo cáo của Lord Hutton cùng một lúc bắn
được hai con chim. Con chim ổn định và con chim BBC. BBC có
thể không đáng nhận hết mọi trách cứ như nguyên văn trách cứ nặng nề trong bản
báo cáo của Lord Hutton (xã luận thiếu kiểm soát và có thái độ thiếu nghiêm
chỉnh khi bị phê bình) nhưng cũng đã đến lúc BBC cần được chỉnh đốn lại.
Với quy chế rộng rãi, độc lập với chính quyền có thể BBC đã đi quá xa, nghiêng
về phía tả như một cái “mốt” trong các bản tin, bình luận và phỏng vấn, và cái
thái độ nhẹ nhàng thiên tả này đã biến thành một thứ “văn hóa” của đài BBC, lây
lan qua thế giới vụ. Gần đây không phải vô cớ mà cộng đồng
người Việt tại hải ngoại vốn yêu chuộng và thích nghe chương trình Việt ngữ của
đài BBC than phiền về tính cách khá một chiều của chương trình này. Đã đến lúc những người trách nhiệm BBC để mắt đến sự tuyển mộ nhân
sự của các chương trình trong thế giới vụ. Nếu những người yêu chuộng tự
do ngôn luận đồng ý với tờ Guardian (trung tả) rằng BBC cần duy trì tính cách
độc lập, những người này cũng đồng ý với tờ Daily Telegraph (trung hữu) rằng
nếu BBC muốn duy trì qui chế độc lập cần thiết của mình BBC cần thoát ra khỏi
cái khuynh hướng “nhẹ nhàng thiên tả”, cái mà tờ Daily Telegraph gọi là “an
inbuilt soft-left bias”.
Bà Margaret Thacher, người thầy của nhiều thế hệ tổng
thống Hoa Kỳ có nói rằng, “tình báo chỉ có giá trị chừng nào chúng được giữ mật
và giúp nhà chính trị lấy quyết định cho đúng, không bao giờ nên dùng tin tức
tình báo cho mục tiêu chính trị”. Không ai có thể tranh luận
với bà Thatcher về phát biểu có tính chân lý đó. Nhưng
vấn nạn là những mâu thuẩn của thế giới đã đến độ bảo hòa mà không dùng chính
trị thì không giải quyết được gì cả.
Trần
Bình
Tài liệu
tham khảo:
1.
“Inquiry Clears Blair of Charge on
2.
“Second BBC Official Resigns” by John Daniszewski –
3.
“Blair Survives an Ordeal” from The Economist Global Agenda –
Trần Bình
|
http://www.vnet.org/tbn |