Barack
Obama & John McCain
Trong các cuộc
bầu cử tổng thống Hoa Kỳ tiền là huyết mạch. Tiền túi của mỗi ứng viên và nhất
là tiền ủng hộ của các thế lực tài chánh và tiền ủng hộ của cử tri .
Theo các con
số được công bố, trong ba tháng đầu của năm 2007 (1) bên phía Cộng
Hòa ba người được tiền ủng hộ nhiều nhất theo thứ tự là: Mitt Romney (cựu thống
đốc
Các con số làm
dư luận ngạc nhiên về cái thế đang lên của Thượng nghị sĩ Barack Obama (còn quá
trẻ và mới vào Thượng nghị viện hơn 2 năm) và về vị trí khiêm nhượng của Thượng
nghị sĩ John McCain. Tuy nhiên có nhiều yếu tố khác mà giới truyền thông và dư luận
toàn quốc nhiều khi không tiện nói ra nhưng biết rằng cuối cùng rồi ai có thể sẽ được đảng đề cử, cái yếu tố được diễn tả
bằng một danh từ hiền lành nhưng rất quan trọng: electability (có thể đắc cử được).
Hỏi ai có thể
đắc cử được, có nghĩa là hỏi ai có thể được đảng đề cử thì bên Dân chủ có bà
Hillary Clinton và bên Cộng Hòa có Thượng nghị sĩ John McCain.
Thượng nghị sĩ
Barack Obama dù được sự ủng hộ tài chánh, nhưng những người ủng hộ ông cũng như
chính bản thân ông cũng biết rằng một người da đen dù thông minh như ông và có
mẹ là một người da trắng cũng chưa thể được nhân dân Mỹ chấp nhận làm tổng thống
Hoa Kỳ. Việc này có thể phải chờ một thế kỷ nữa hay sau một biến chuyển lớn
trên thế giới không tiên đoán được. Nhưng việc quyết định ra tranh cử tổng thống
của ông Barack Obama là một quyết định can đảm. Ông mở ra một kỷ nguyên mới cho
người da đen.
Ông Colin
Powell và bà Condoleezza Rice đã mở hé cánh cửa cho người da đen khi leo tới
chức vụ tổng trưởng ngoại giao. Nhưng ông Powell qua con đường phục vụ quân đội
và bà Rice qua con đường học vấn và trung thành với ông Bush; và cả hai được xử
dụng như một nhu cầu chính trị của người da trắng.
Ông Barack Obama
theo một con đường khác. Ông cố ý tạo dựng sức mạnh cho người da đen bằng con
đường tập hợp lực lượng chính trị của người da đen. Ông tiếp nối con đường giải
phóng người da đen của mục sư Martin Luther King, nhắm mục tiêu làm lu mờ dần
quan niệm trắng đen trong xã hội Mỹ . Thượng nghị sĩ Barack Obama đang làm một
cuộc cách mạng chứ thật sự ông không nhắm chức vụ tổng thống mà ông biết trong
mọi trường hợp người Mỹ của thế kỷ này chưa thể dành cho ông.
Thượng nghị sĩ
John McCain, trái lại có đủ tư thế để trở thành một tổng thống Mỹ. Ông bắt đầu
sự nghiệp như một quân nhân và từng bị bắt cầm tù tại Hà Nội và từng bị ngược
đãi tại nhà lao Hỏa Lò. Dù vậy khi trở thành thượng nghị sĩ ông không mang hận
thù của chiến tranh vào chính sách và đã đóng một vai trò tích cực trong việc
hàn gắn quan hệ giữa Hoa Kỳ và Hà Nội để xây dựng một thế đứng mới cho Hoa Kỳ
trong vùng Thái bình dương sau khi thua trận tại Đông Dương. Trong nội bộ đảng
Cộng Hòa ông chủ trương trong sạch hóa đảng và trong sạch hóa bộ máy tranh cử
toàn quốc. Nếu mục đích của ông là làm một thượng nghị sĩ suốt đời thì ông sẽ
là một thượng nghị sĩ đáng được ngưỡng mộ nhất. Nhưng mộng của ông là làm tổng
thống Hoa Kỳ, và khó khăn của ông bắt đầu từ đó .
Năm 2000 ông
ra tranh cử sự đề cử của đảng Cộng hòa, tranh với George W. Bush (Bush nhỏ) và
ông đã bị bộ máy chính trị khổng lồ của đảng sau lưng tổng thống George H. Bush
(Bush lớn) đánh bại một cách thảm hại . Năm 2000 Bush nhỏ đã thắng dù không mấy
vẻ vang nhưng ông John McCain vẫn ở bên cạnh Bush như một đảng viên Cộng hòa
trung thành để mua chuộc các thế lực của đảng. Tuy nhiên ông không từ bỏ những
nguyên tắc của ông, như vận động cải tổ sự vận dụng tài chánh trong các cuộc
tranh cử, và nghiêm khắc phê bình các nhóm quyền lực (special interest groups)
và thế lực của giáo quyền trong chính trị .
Nhưng khó khăn
của Thượng nghị sĩ John McCain bắt đầu sau cuộc khủng bố ngày 11/9/2001. Là một
quân nhân phản ứng tự nhiên của Thượng nghị sĩ McCain là đánh trả. Và đó cũng
là phản ứng của nhân dân Mỹ với sự đồng thuận của thế giới (qua Liên hiệp quốc).
Và từ cuộc tấn công Afghanistan thành công dễ dàng lật đổ chế độ Taliban đã dung
dưỡng nhóm al Qaeda, Thượng nghị sĩ John McCain đã nhiệt tình ủng hộ cuộc tấn
công Iraq lật đổ Saddam Hussein mà Hoa Kỳ cho rằng có vũ khí giết người tập thể
vào đầu năm 2003, mặc dù sau đó ông đủ sáng suốt để phê phán chính phủ Bush đã
không có chính sách thích đáng làm cho tình hình Iraq trở nên tồi tệ .
Tuy nhiên Thượng
nghị sĩ McCain thấy lúng túng hơn khi Bush tái tranh cử tổng thống năm 2004.
Lúc này cuộc chiến tại
Cái may mắn của
John McCain là Bush đã thắng lớn trong cuộc bầu cử năm 2004. Và mặc dù hai năm
2005, 2006 cuộc chiến tại
Khó khăn thật
sự đã đến với ông sau cuộc bầu cử quốc hội tháng 11/2006. Đảng Dân chủ đã nắm
lại cả hai viện quốc hội vì dân chúng bất mãn với chính quyền của Bush, nhưng
sự việc này không thể thay đổi thái độ chính trị của ông về
Thượng nghị sĩ
McCain thừa biết vấn đề Iraq khác vấn đề Việt Nam vào năm 1968, nghĩa là Hoa Kỳ
không thể bỏ Iraq như đã bỏ Việt Nam mà không có những hệ lụy quan trọng đối với
nền an ninh của Hoa Kỳ. Nhưng thay vì đưa ra một chính sách thích đáng, rút quân
và áp dụng một chiến lược mềm dẽo tại Trung đông, cải đổi chính sách đối với Do
Thái, nói chuyện với các nước thù địch với Hoa Kỳ tại Trung đông như Iran và
Syria (như những nét chính trong bản phúc trình của Ủy ban Baker-Hamilton), Thượng
nghị sĩ McCain đã cùng với bộ tham mưu của Bush quyết định đưa thêm hơn 30 ngàn
quân sang Iraq, nói là để chiến thắng.
Nhưng sai lầm
lớn nhất của Thượng nghị sĩ John McCain (và trở thành một trò cười cho dư luận)
là sau khi Hoa Kỳ bắt đầu đưa thêm quân sang Baghdad, đầu tháng 4/2007 ông làm
một chuyến du hành thăm phố xá thành phố Baghdad tại một vùng không cách khu an
toàn Green Zone bao nhiêu và tuyên bố khu phố hoàn toàn an ninh (nhờ thêm quân)
không khác gì một khu phố tại Hoa Kỳ. Trong khi đó ông mang áo giáp, có một trung
đội binh sĩ súng đạn sẵn sàng đi kèm và trên bầu trời có nhiều trực thăng võ
trang bay yểm trợ. Sự biểu diễn khôi hài này của Thượng nghị sĩ John McCain là giọt
nước làm đầy ly nước và làm cho ông mất tính khả tín đối với quần chúng Mỹ vốn
là một trong những tích sản quý báu nhất của ông. Dân chúng Hoa Kỳ, nhất là đảng
viên đảng Cộng hòa bắt đầu nghi ngờ khả năng phán đoán và lãnh đạo của ông.
Thượng nghị sĩ
McCain đang cố thoát ra khỏi sự lúng túng, nhưng có lẽ đã quá muộn. Ủng hộ một
cá nhân, và một chính sách đã được 70% dân chúng bác bỏ, thêm một trò biễu diễn
khôi hài ông McCain đã tự gạt mình ra khỏi danh sách những ứng viên có thể đắc
cử .
Nói như vậy cũng
không có nghĩa ông Giuliana sẽ được đảng Cộng hòa đề cử ra tranh cử tổng thống.
Ông Giuliani có tích sản và tiêu sản chính trị. Ông có thành tích chống tội
phạm và khủng bố . Năm 1994 khi đắc cử thị trưởng thành phố New York (một thành
phố có truyền thống bầu thị trưởng Dân chủ) ông đã biến thành phố này thành một
thành phố “ở được” bằng cách thẳng tay bài trừ ảnh hưởng của băng đảng Mafia
trong thành phố mà các thị trưởng Dân chủ trước ông đã làm ngơ . Nhưng ông chủ
trương kiểm soát sự sở hữu súng ống, chủ trương dùng ngân sách chính phủ giúp
phụ nữ nghèo phá thai và nghĩ rằng những cặp đồng tính luyến ái sống với nhau
như một gia đình cũng không có gì sai trái . Những chủ trương này không phù hợp
với quan niệm của phái cực hữu có thế lực mạnh trong đảng Cộng hòa . Đó là chưa
nói tới ông có vấn đề gia đình. Người vợ chính thức hiện nay của ông là người
vợ thứ ba.
Ông Giuliani
có những kinh nghiệm quản lý một thành phố (dù lớn như thành phố
Với sự chọn lựa
khó hiểu của Thượng nghị sĩ John McCain ủng hộ Bush tăng quân tại
Trong những ngày
đầu năm 2007, dư luận Hoa Kỳ sôi nổi với hai tên tuổi: Barack Obama, John
McCain. Nhưng chỉ trong một thời gian ngắn nữa khi Hoa Kỳ bước vào giai đoạn
tranh cử gay go, có lẽ không còn ai nhắc đến hai tên tuổi đó nữa .
Nếu còn John
McCain (trong trường hợp đảng Cộng hòa không có sự lựa chọn nào khác) thì cuộc tranh
cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2008 là một cơ may lớn cho đảng Dân chủ .
Trần Bình
May 13, 2007
(1) “A closer look at money”:
The Washington Post National Weekly Edition số tháng Tư 23-29, 2007.
Trần Bình Nam
|
http://www.tranbinhnam.com |