BIỂN
ĐÔNG DẬY SÓNG
Trần Bình
Biển Đông mỗi lần dậy sóng là
một lần đánh dấu một bước ngoặc của lịch sử Việt
Ngày 2 và ngày 4
tháng 8 năm 1964 khinh tốc đỉnh của hải quân Bắc Việt hai lần đánh chiến hạm
Maddox của Hoa Kỳ khi chiến hạm này đang tuần hành ngoài khơi vịnh Bắc bộ đưa
đến quyết định của quốc hội Hoa Kỳ thông qua Quyết nghị Vịnh Bắc bộ (The Tonkin Gulf Resolution) cho phép tổng
thống Lyndon Johnson dùng bất cứ phương tiện gì kể cả vũ lực để bảo vệ quân đội
Hoa Kỳ và yểm trợ các quốc gia trong Liên phòng Đông nam á (Southeast Asia
Collective Defense Treaty). Quyết nghị này đã đưa đến việc can thiệp qui mô của
Hoa Kỳ vào Việt
Mấy năm sau, một
số thông tin được tiết lộ cho thấy Quyết nghị nói trên không phải là nguyên
nhân làm cho Hoa Kỳ sa chân vào cuộc chiến Việt Nam mà là một hành động có tính
toán, và việc hải quân Bắc Việt đánh tàu Maddox chỉ là một cái cớ. Trong vụ gọi
là “vụ Vịnh Bắc bộ" có hai trận đánh giữa hải quân Bắc Việt và hải quân
Mỹ. Trận đánh ngày 2 tháng 8 có thật, nhưng trận đánh ngày 4 tháng 8 có thể do
Hoa Kỳ ngụy tạo. (ghi chú: vấn đề này chưa được ngã ngũ, và có thể chẳng bao
giờ được ngã ngũ vì sự thật của lịch sử càng ngày càng bị chôn vùi dưới lớp bụi
thời gian).
Vào cuối năm 1967
Hoa Kỳ có nửa triệu quân chiến đấu tại Việt
Cho nên trước khi
rút lui, Hoa Kỳ phải tìm một thế địa lý chính trị tại Á châu ít thiệt thòi cho
mình nhất. Phía bắc Thái Bình Dương Hoa Kỳ vừa khai thông quan hệ với Trung
quốc qua việc thiết lập văn phòng liên lạc tại Bắc Kinh (1973) và Hoa Kỳ còn
quân đội đóng ở Nhật Bản và Nam Hàn. Nhưng ở nam Thái Bình Dương thì vấn nạn
của Hoa Kỳ là: sau khi Bắc Việt chiếm Nam Việt
Nơi biển Đông,
Việt Nam Cộng Hòa có chủ quyền trên hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Trường
Sa ở phía nam gồm nhiều đảo nhỏ. Trong khi quần đảo Hoàng Sa (gọi là quần đảo
Paracels) nằm ở phía bắc có ít đảo hơn nhưng có nhiều hòn đảo lớn có khả năng
xây cất phi trường (đảo Hoàng Sa là một trong những đảo lớn này). Đối với Hoa
Kỳ nếu Nga Xô có quyền xử dụng quần đảo Paracels sau khi Hà nội chiếm Nam Việt
Nam thì thế của Hoa Kỳ tại nam Thái Bình Dương sẽ yếu đi, nhất là sự phòng thủ
Úc châu. Ngược lại nếu Trung Quốc nắm chủ quyền quần đảo Paracels thì Hoa Kỳ
yên tâm hơn. Trung quốc vốn tranh chấp ảnh hưởng với Nga Xô và kèn cựa với Bắc
Việt sẽ làm người lính phòng thủ tốt chận ảnh hưởng của Nga Xô xuống vùng nam
Thái Bình Dương giúp cho Hoa Kỳ.
Đó là nguyên nhân
của cuộc tấn chiếm quần đảo Paracels của hải quân Trung quốc đưa đến trận hải
chiến ngày 19 tháng 1 năm 1974 giữa hải quân Trung quốc và hải quân Việt Nam
Cộng Hòa. Trận hải chiến này đã được đại tá hải quân Hà Văn Ngạc, người chỉ huy
trận đánh bảo vệ quần đảo Paracels thuật lại với nhiều chi tiết trong bài viết “Trận hải chiến lịch sử Hoàng Sa"
trước khi ông qua đời tại Texas (đăng lần đầu tiên trên Tạp Chí Đi Tới số 21
phát hành tại Montréal, Canada tháng 5/1999, và được đăng lại trong Đi Tới số
77 – tháng 1,2 & 3, 2004). Đại tá Ngạc biết có một cái gì đó sau lưng trận đánh nên ông đã dè dặt trong đôi lời
trước khi viết rằng ông chỉ “tường thuật trung thực những chi tiết theo khía
cạnh của một người chỉ huy chiến thuật".
Cái gì sau lưng
đó là chuyến công du Trung quốc ngày 10 tháng 11 năm 1973 của ông Henry
Kissinger, lúc đó là bộ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ. Nội dung của chuyến công du
như ông Henry Kissinger ghi lại trong cuốn hồi ký chính trị “Years of Upheaval" (Những Năm
Tháng Biến Động) là thảo luận tình hình thế giới với thủ tướng Chu Ân Lai và
chủ tịch Mao Trạch Đông và hai bên quan tâm nhất đến sự bành trướng thế lực của
Nga Xô. Ngoại trưởng Kissinger viết, trong một cuộc thảo luận giữa ông với hai
ông
Các sự việc diễn
ra sau đó giải thích giả thuyết này. Một tháng sau khi ông Kissinger rời Bắc
Kinh, hải quân Trung quốc lén lút đổ quân lên chiếm một số đảo trong quần đảo
Paracels. Và trong trận đụng độ giữa hải quân Trung quốc và hải quân Việt Nam
Cộng Hòa ngày
Nhưng các chuyển
biến trên thế giới chệch ra ngoài dự tính chiến lược của Hoa Kỳ. Mười lăm năm
sau (năm 1989) Liên bang xô viết sụp đổ, Trung quốc không cần phải liên minh
với Hoa Kỳ để chống Nga Xô nữa. Mặt khác vấn đề Đài loan làm cho quan hệ Hoa Kỳ
- Trung quốc căng thẳng, căn cứ Paracels của Trung quốc trở thành một cái gai
trước mắt của Hoa Kỳ.
Nhưng Hoa Kỳ thất
thế không lâu.
Sau biến cố tại
Liên bang Xô viết kéo theo sự sụp đổ của Đông Âu, Hà Nội liên kết với Trung
quốc để sống còn. Sự liên kết này làm cho Việt
Vì nhu cầu chiến
lược đó bộ trưởng quốc phòng Donald Rumsfeld đã mời tướng Phạm Văn Trà bộ trưởng
quốc phòng Việt Nam thăm viếng Hoa Kỳ. Cuộc viếng thăm đã được thực hiện trong
tháng 11, 2003 và tiếp ngay sau đó chiến hạm USS Vandegrift của Hoa Kỳ ghé bến
Sài Gòn.
Nhìn lại từ vụ
Maddox đến trận hải chiến Hoàng Sa, từ sự ra đi của khu trục hạm USS Benjamin
Stodert năm 1973 sau khi Hiệp Định Paris
được ký kết cho đến sự trở lại cảng Sàigòn của hộ tống hạm Vandegrift, biển
Đông đã ghi dấu những đổi thay không ngừng của lịch sử của Việt Nam.
Trần Bình
Trần Bình
|
http://www.vnet.org/tbn |