CÂU CHUYỆN CÔ BÉ JONBENÉT RAMSEY

                     Trần Bình Nam

Cuối năm 1996, vào một buổi sáng sau đêm giáng sinh, tuyết rơi nhẹ vừa đủ tráng một lớp mỏng trên cây cỏ, tại một ngôi nhà sang trọng ở quận Boulder gần thành phố Denver, bang Colorado xẩy ra một câu chuyện thương tâm làm xúc động cả nước Mỹ.

Ông John Ramsey 55 tuổi và vợ là bà Patsy Ramsey 41 tuổi ngủ dậy thấy nơi cầu thang trong nhà một thư viết tay dài 3 trang đòi 118,000 mỹ kim tiền chuộc cô con gái 6 tuổi JonBenét Ramsey, nói là vừa bị bắt cóc trong đêm. Sau đó cảnh sát tìm thấy xác cô bé dưới hầm nhà, hình như bị hiếp, bị đập bằng gậy và bị bóp cổ chết. Bé JonBenét là hoa hậu của trẻ em múa đẹp All-Star Kids của bang Colorado năm 1996.

Đến lễ giáng sinh này, cuộc điều tra vừa chẵn 2 năm vẫn chưa tìm ra manh mối ai là thủ phạm. Trước áp lực của dư luận tháng trước phòng công tố Boulder cho triệu tập đại bồi thẩm đoàn (grand jury) để nghe nhân chứng, và người ta không biết đại bồi thẩm đoàn sẽ có bằng cớ truy tố ai không. Hai ông bà Ramsey, nhất là bà Patsy bị tình nghi giết con nhưng cảnh sát nghĩ vẫn chưa đủ chứng cớ buộc tội.

Năm trước hai ông bà Ramsey dọn nhà về thành phố Atlanta, bang Georgia nói là để tránh nơi đã gây cảnh thương tâm cho gia đình, và cố tạo lại khung cảnh sống bình thường. John Ramsey, một nhà kinh doanh giàu có nhờ thành công trong ngành nhu liệu điện toán tiếp tục công việc làm ăn. Bà Patsy lo việc nội trợ. Burke Ramsey 11 tuổi, anh ruột của JonBenét đi học; và tháng 11 vừa qua ông John gã chồng cho Melinda, 27 tuổi, con riêng của ông John trong một đám cưới linh đình.

Những ai có quan hệ xa gần với gia đình Ramsey (gồm 122 người) đều bị điều tra, và mấy tháng trước cảnh sát nói có thêm chứng cớ tình nghi ông bà Ramsey. Trong khi đó ông bà Ramsey thuê thám tử tư và luật sư để mở cuộc điều tra riêng và cũng để bênh vực mình. Ông bà Ramsey tố cáo cảnh sát bao che thủ phạm và nghi oan cho hai ông bà vì họ là người dễ nghi nhất.

Tháng 7/98 vừa qua một hãng truyền hình của Anh phỏng vấn ông bà Ramsey và để cho ông bà Ramsey cơ hội bênh vực mình. Tờ báo The Parkersburg Sentinel ở West Virginia quê của ông John viết bài bênh vực và tháng 9/98 ông Lou Smit, một thám tử tài ba đang nghỉ hưu được phòng công tố Boulder mời ra điều tra nội vụ từ chức cho rằng cảnh sát Boulder không chịu điều tra đúng phương pháp mà chỉ tìm cách nghi quyết ông bà Ramsey cho êm chuyện.

Trong khi đó thám tử Steve Thomas của ti cảnh sát Boulder cũng xin từ chức cho rằng ông biện lý Alex Hunter trưởng phòng công tố Boulder đã làm hỏng cuộc điều tra từ đầu. Steve Thomas nói vì muốn bao che cho ông bà Ramsey phòng công tố đã tiết lộ chi tiết cuộc điều tra cho luật sư của ông bà Ramsey và tìm cách ngăn cản không cho cảnh sát tiến hành cuộc điều tra, thí dụ như không cấp cho cảnh sát trát khám nhà những người bị tình nghi kịp thời. Phòng công tố và ti cảnh sát Boulder cãi vã nhau qua hai thám tử Lou Smit và Steve Thomas không biết ai đúng ai sai, mặc dù cả hai đều là những thám tử dày kinh nghiệm, làm cho vụ án càng lúc càng bí hiểm. Cảnh sát trưởng Tom Koby của quận Boulder, người có trách nhiệm điều tra vụ án, từ chức trước áp lực của dư luận. Nhưng dư luận cũng cho rằng Smit bênh bà Patsy vì lý do tôn giáo và tình cảm. Hai người đều mộ đạo và có tin đồn Smit mê bà Patsy, một thiếu phụ trẻ đẹp.

Tuy nhiên nhiều chuyên viên điều tra đồng ý với Lou Smit cho rằng ti cảnh sát Boulder đã phạm những sai lầm không thể tha thứ trong cuộc điều tra. Trước hết, khi xác JonBenét được phát giác cảnh sát không bảo vệ phạm trường làm mất dấu vết ban đầu của thủ phạm. Và ông bà Ramsey không được phỏng vấn riêng biệt để họ có cơ hội chứng minh sự vô tội, hay để phát giác ra họ có điều gì che dấu.

Theo Joseph Wambaugh, một sĩ quan cảnh sát 14 năm kinh nghiệm của sở cảnh sát Los Angeles, cảnh sát thường có khuynh hướng nể những người có thế lực và giàu có trong cộng đồng. Lúc đầu cảnh sát Boulder không hề nghi ngờ ông bà Ramsey. Đến khi nghi thì quá trễ để thu thập chứng cớ.

Tin cho biết phòng công tố đang trình trước đại bồi thẩm đoàn thêm một số bằng chứng. Chứng cớ quan trọng nhất là trong miếng băng keo dán miệng bé JonBenét người ta tìm thấy 4 sợi bông vải và giảo nghiệm cho thấy giống các sợi bông vải của chiếc áo bà Patsy mặc đêm có án mạng. Vài dấu vết tại phạm trường có chứa DNA không phải từ cơ thể của bé JonBenét cũng đã được tìm thấy. Ông bà Ramsey đều đã được thử DNA để so sánh. Nhưng chứng cớ quan trọng nhất là 3 trang giấy viết tay đòi tiền chuộc. Sau hai năm giảo nghiệm nét chữ, các chuyên viên loại trừ ông John và Burke; nhưng không kết luận được đó không phải là nét chữ của bà Patsy sau khi giảo nghiệm thêm 5 bản văn viết tay khác nhau của bà. Theo giáo sư Anh ngữ Donald Foster của đại học Vassar, chuyên viên phân tích cách hành văn để truy tác giả một bản văn thì bản văn đòi tiền chuộc mang dấu vết văn của bà Patsy. Một nghi vấn khác: phân tích kỷ băng ghi tiếng động trong nhà lúc bà Patsy dùng số 911 gọi cảnh sát sau khi bà tìm thấy giấy đòi tiền chuộc chuyên viên nghe thấy tiếng Burke hỏi bố mẹ vừa tìm thấy cái gì đó và ông John bảo Burke hãy đi ngủ đi. Nhưng khi khai với cảnh sát ông bà Ramsey nói Burke sáng hôm đó ngủ li bì cho đến khi cảnh sát tới mới thức dậy.

Với các bằng chứng đó đại bồi thẩm đoàn có thể truy tố ông bà Ramsey, nhất là bà Patsy Ramsey, nhưng buộc tội không phải dễ. Trong một vụ án hình muốn buộc tội cần đủ 12 phiếu thuận của 12 bồi thẩm viên. Luật sư biện hộ cho vợ chồng Ramsey sẽ không khó khăn gì đặt nghi vấn về chứng cớ. Các sợi vải nơi băng dán miệng bé JonBenét nếu giống các sợi vải áo bà Patsy mặc hôm đó thì đã sao. Bà ở trong nhà, băng dán ở trong nhà có dính cũng là chuyện thường. Nét chữ và dạng văn của thư đòi tiền chuộc giống nét và dạng văn của bà Patsy ư? Cũng chẳng sao. Ông bà Patsy có đủ tiền thuê một tá chuyên viên giảo nghiệm chữ và dạng văn ra trước tòa nêu nghi vấn. Trong vụ O.J. Simpson tình nghi giết vợ năm 1995 chứng cớ rành rành còn chưa buộc được tội, làm sao buộc được tội ông bà Ramsey. Nhưng nếu không phải ông bà Ramsey thì ai? Ông John nói một tên có bệnh thích bạo dâm với trẻ nít đã lẻn vào nhà hiếp xong giết JonBenét rồi trốn đi. Nhưng đối với các chuyên viên điều tra, một can phạm ở ngoài lẻn vào nhà giết JonBenét, để lại thư đòi tiền chuộc rồi ra đi không để lại dấu vết gì trong nhà, ngoài cửa, trong sân khi tuyết đang rơi và John, Patsy và Burke không ai hay biết thì thật ngoài sức tưởng tượng. Và nếu đã giết JonBenét thì sao không lẻn đi cho nhanh mà còn chần chờ viết thư đòi tiền chuộc? Thư đòi tiền chuộc phải chăng do bà Patsy viết để đánh lạc hướng cảnh sát để có thì giờ phi tang xác của bé JonBenét? Nhưng nếu vậy thì vì đâu ông bà Ramsey, hay bà Patsy, nỡ giết cô con gái bé bỏng xinh đẹp của mình như vậy?

Nhiều người đặt câu hỏi: Nước Mỹ thiếu gì nhân tài mà một vụ án bề ngoài đơn giản như vậy hai năm điều tra không tìm ra thủ phạm? Nước Mỹ không thiếu người tài, và có phần chắc cơ quan điều tra biết ai là kẻ sát nhân, nhưng có buộc được tội trước tòa án không là điều làm cho ông biện lý Alex Hunter do dự. Đưa ra tòa một cặp vợ chồng nổi tiếng trong một vụ án được cả nước chú ý mà không đủ bằng chứng buộc tội, dân sẽ chê phòng công tố và ông biện lý, một chức vụ dân cử có thể bị thất cử trong cuộc bầu cử tới. Ngoài ra trong một vụ án hình nếu người bị tình nghi không bị buộc tội lần đầu hiến pháp Hoa Kỳ không cho phép xử một lần thứ hai dù có thêm bằng chứng. Vì vậy ông biện lý quận Boulder cứ chần chờ. Ông không muốn mất chức và cũng không muốn xử vội để kẻ sát nhân có cơ hội thoát ghế điện. Cứ để đó biết đâu chứng cớ sẽ lòi ra.

Tại Hoa Kỳ có một tệ trạng. Trước một vụ án lớn, dư luận có khuynh hướng muốn thấy kẻ bị tình nghi bị kết án nên cơ quan cảnh sát và phòng công tố khi đã quyết đoán thủ phạm thường quá hăng hái tạo thêm chứng cớ để dễ buộc tội. Và vì vậy nhiều người bị oan nhất là những người không có tiền thuê luật sư giỏi bênh vực mình. Đó là một đầu. Trường hợp của JonBenét và ông bà Ramsey là một tệ trạng khác ở đầu kia.

Đại bồi thẩm đoàn vụ JonBenét sau khi nghe và thấy chứng cớ do phòng công tố trình bày có thể quyết định truy tố bà Patsy Ramsey. Nhưng có thể sẽ chẳng có một phiên tòa vì phòng công tố chưa thấy đủ sức thắng để đưa ra xử.

Cô bé JonBenét sẽ nằm chờ công lý dưới tuyết lạnh nơi vùng đất cao Colorado bao lâu? Hay chẳng bao giờ có công lý cho cô (Dec. 1998)

_____________________

Tài liệu tham khảo: "JonBenét, Unsolved Mystery", People Weekly, December 14, 1998.

 


Trần Bình Nam

http://www.vnet.org/tbn