GIÁO SƯ ĐOÀN VIẾT HOẠT

Trần bình Nam

Giáo sư Đoàn Viết Hoạt, nhà đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền, một người tù của chế độ cộng sản tại Việt Nam vừa được trả tự do ngày 31/8/98, và đã đến Hoa Kỳ đoàn tụ với gia đình tại tiểu bang Minnesota. Sau thời gian tĩnh dưỡng, giáo sư Đoàn Viết Hoạt sẽ nhận phụ trách giảng huấn cho một đại học gần thủ đô Hoa thịnh Đốn. Giáo sư Đoàn Viết Hoạt đổ tiến sĩ ngành giáo dục và quản trị học đường tại Hoa Kỳ.

Trên đường đi Minnesota, dừng chân tại Los Angeles, giáo sư Đoàn Viết Hoạt qua một bản Thông cáo báo chí gởi lời cám ơn các chính phủ, các tổ chức nhân quyền trên thế giới, và cộng đồng người Việt hải ngoại đã quan tâm đến việc ông bị cầm tù, đồng thời kêu gọi dư luận quốc tế tiếp tục áp lực chính quyền cộng sản Việt Nam trả tự do cho tất cả những tù nhân chính trị vẫn còn bị giam giữ. Giáo sư Đoàn Viết Hoạt không quên nhấn mạnh lại nhận định căn bản của ông là môi trường dân chủ trong sự cởi mở tinh thần và văn hóa là một điều kiện thiết yếu để phát triển quốc gia. Ông nguyện tiếp tục cuộc đấu tranh cho chính nghĩa tự do, ngoài nước trong điều kiện hiện tại và trong nước khi tình hình cho phép.

Giáo sư Đoàn Viết Hoạt là một trong những người tranh đấu cho dân chủ và nhân quyền tại Việt Nam một cách kiên trì nhất. Từ năm 1976 đang là một giáo sư đại học tại Sài Gòn ông bị chính quyền cộng sản Việt Nam bắt giam 12 năm chỉ vì tội làm một nhà trí thức có tư tưởng phóng khoáng. Và ông không ngừng tranh đấu sau năm 1988 khi ra khỏi nhà tù.

Giới đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền trên thế giới bắt đầu chú ý đến cuộc tranh đấu và tư tưởng của ông qua các tập Diễn Đàn Tự Do góp nhặt những gì ông viết và phiên dịch trong thời gian 2 năm từ 1988 đến 1990. Qua Diễn Đàn Tự do giáo sư Đoàn Viết Hoạt trình bày một phương pháp dân chủ hóa đất nước ôn hòa, bất bạo động đặt trên căn bản quyết định của dân qua bầu cử tự do.

Tháng 11 năm 1990 nhà cầm quyền cộng sản lại bắt giam ông Hoạt và các người cùng chí hướng với ông trong đó có ông Phạm Đức Khâm, người phụ tá thân cận nhất của giáo sư Đoàn Viết Hoạt một cách trái phép. Nhóm Diễn Đàn Tự Do của giáo sư Đoàn Viết Hoạt không phạm tội gì khác hơn là hành xử những quyền được ghi trong Hiến Pháp của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Và những gì nhóm Diễn Đàn Tự do đòi hỏi đều nằm trong khuôn khổ của chính sách "đổi mới" do đảng cộng sản chủ trương từ năm 1986, khác chăng nhóm Diễn Đàn Tự Do muốn thúc đẩy nhà cầm quyền thực hiện những gì họ công bố nhưng không muốn làm. Tháng 3 năm 1993 giáo sư Đoàn Viết Hoạt bị kết án 20 năm tù về một tội hoàn toàn bịa đặt là tội "âm mưu lật đổ chính quyền nhân dân." Các nhân vật khác trong nhóm bị kết án từ 4 đến 16 năm.

Giáo sư Đoàn Viết Hoạt kháng án. Năm tháng sau, trước áp lực của thế giới, một tòa án tại thành phố Sài gòn giảm án giáo sư Đoàn Viết Hoạt xuống 15 năm.

Trong tù giáo sư Đoàn Viết Hoạt tiếp tục tranh đấu. Ông viết nhiều tài liệu và thư ngỏ và tìm cách phổ biến ra ngoài nước.

Tháng 11 năm 1992 một bản thỉnh nguyện thư gởi các nhà lãnh đạo tại Hà Nội kêu gọi dân chủ hóa đất nước.

Tháng 9 năm 1992 một thư ngỏ gởi cộng đồng người Việt tại hải ngoại kêu gọi tiếp tục đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền trong nước.

Tháng 12 năm 1993 ông viết một bản nghiên cứu về nhân quyền

Tháng 1 năm 1994 ông gởi một thư ngỏ cho quốc hội tại Hà Nội kêu gọi quốc hội hành xử quyền đại diện dân.

Tháng 4 ông viết thư phản đối nhà cầm quyền Hà Nội đối xử vô nhân đạo với các tù nhân.

Sau một thời gian bị giam giữ trong các nhà tù ở miền Nam, chính quyền Hà nội chuyển ông ra giam tại trại Thanh Cẩm, một nhà tù nằm sâu trong vùng rừng núi ở tỉnh Thanh Hoá sát biên giới Lào Việt để cắt đứt mọi liên lạc của ông với bên ngoài.

Trước áp lực quốc tế và với nhu cầu cứu nguy kinh tế, chính quyền cộng sản Việt Nam đã phải trả lại tự do cho giáo sư Đoàn Viết Hoạt cuối tháng 8 vừa qua.

Sau bao năm tù tội, và nay đang bệnh tật, quyết định ra đi của giáo sư Đoàn Viết Hoạt để tiếp tục cuộc đấu tranh ôn hòa của ông cho đất nước là một quyết định sáng suốt, mặc dù chúng ta có sự kính trọng riêng quyết định của bác sĩ Nguyễn Đan Quế không chịu ra đi dù có thể tiếp tục bị giam cầm.

Với quá trình hy sinh, kiên trì và tư tưởng ôn hòa, nhân ái, bất bạo động giáo sư Đoàn Viết Hoạt mang được trong người dòng máu bất khuất của tổ tiên. Ông là một người Việt Nam xứng đáng. Cuộc tranh đấu của ông và của những người đồng chí hướng trong và ngoài nước sẽ đẩy cái ngày nhân dân Việt Nam được hưởng tự do trong một nền dân chủ đích thực đến gần hơn.

Trần bình Nam