George Bush: Hiện Thân của
Trần Bình Nam
Hôm 9 tháng 8 năm
2001 tổng thống George W. Bush đọc một bài diễn văn quan trọng quyết định cho
phép dùng ngân sách quốc gia để nghiên cứu khả năng chữa bệnh của một loại tế
bào đặc biệt trong bào thai (embryonic stem cells) gọi
là "tế bào thai gốc". Quan
trọng vì nó là một vấn đề tế nhị liên quan đến cuộc tranh luận chưa chấm dứt
(và có thể không bao giờ chấm dứt) là sự sống của bào thai
bắt đầu từ lúc nào. Quan trọng hơn nữa đối với George W. Bush vì trong thời
gian tranh cử tổng thống, trong khi Bill Clinton chủ trương rằng nếu vấn đề đến
tay ông, ông sẽ không do dự chấp thuận dùng ngân sách liên bang để thực hiện
cuộc nghiên cứu y khoa này thì W. Bush nói sẽ chống tới cùng. Cho đến ngày 2 tháng 7 (5 tuần lễ trước ngày ông đọc bài diễn văn
nói trên) tổng thống W. Bush còn lặp lại lập trường của ông. Cho nên khi chấp thuận dùng
ngân sách liên bang như nội dung bài diễn văn của ông hôm 9 tháng 8 ông đã thay
đổi lập trường. Khi thay đổi một lập trường tranh cử, tổng thống W. Bush không quên rằng cha mình
George Bush vì đổi lập trường đã hứa trong khi tranh cử là sẽ không tăng thuế
trong mọi trường hợp nên đã thất cử nhiệm kỳ 2
dưới tay Bill Clinton.
Về lợi ích y khoa, quyết định của tổng thống W. Bush hợp
lý, nhưng đụng chạm đến nhiều vấn đề liên quan đến tôn giáo, nhất là khối tín
ngưỡng thống thuộc tòa thánh
Nhưng bên cạnh những áp lực trên tổng
thống W. Bush còn phải nhận áp lực của đa số quần chúng và của giới y khoa. Và tổng thống đã làm một chọn lực khéo
léo. Trong bài diễn văn tối hôm 9 tháng 8 tổng thống đồng ý dùng ngân
sách liên bang nghiên cứu khả năng chữa trị các bệnh hiểm nghèo của các tế bào thai gốc với một số giới hạn:
1) Chỉ dùng 60 khối tế bào thai gốc
hiện có. Những tế bào này có được: (a) do một số bà mẹ phá thai và tự nguyện cung cấp để phục vụ cho y
khoa, (b) do các bào thai thừa lại qua quá trình tạo thai nhân tạo sau khi đã
đặt cái bào thai tốt nhất vào lòng bà mẹ tương lai. Các bào thai
này nếu không dùng cũng bị vứt bỏ. (c) không do kết
quả của một sự mua bán hay đổi chác nào.
2) Ngân sách quốc gia sẽ không được dùng để: (a) nghiên cứu
các tế bào thai gốc hình thành sau này, (b) chế tạo bào thai với mục đích
nghiên cứu y khoa, (c) tạo thành một con người nhân tạo (cloning)
3) Một Hội đồng sẽ được thành lập để
nghiên cứu các hệ lụy đối với y học và đạo lý của công cuộc nghiên cứu y khoa
này.
Với các giới hạn trên tổng thống W. Bush
không làm hài lòng lắm giới y khoa và thành phần phóng khoáng trong xã hội Hoa
Kỳ, nhưng cũng không làm cho thành phần tôn giáo và thành phần bảo thủ nổi
giận. Nhất là trong bài diễn văn công bố
chính sách, tổng thống công khai đồng ý quan điểm của giáo hội La Mã rằng sự
sống có ngay sau khi thụ thai và cho biết ông chống
việc thí nghiệm tạo con người nhân tạo (cloning).
Dư
luận đối với bài diễn văn của
tổng thống W. Bush được ghi nhận thuận lợi. Mặc dù hàng lãnh đạo giáo hội thống
thuộc Vatican, các nhà nghiên cứu giáo lý và thành phần tín đồ cực kỳ ngoan đạo
vẫn giữ lập trường bất đồng ý kiến với tổng thống, các cuộc thăm dò dư luận cho
thấy 61% tín đồ Thiên chúa giáo thống thuộc Vatican ở Mỹ đồng ý với quyết định
nghiên cứu phục vụ y khoa của tổng thống W. Bush. Hiện nay giới tín đồ Thiên
chúa giáo thống thuộc
Giới quan sát chính trị không ngạc nhiên về quyết định của
tổng thống W. Bush. Sau 4 tháng đầu tiên lấy những quyết định khuynh hữu như
chống thỏa ước Kyoto để làm giảm độ nóng của bầu khí quyễn, dự định trang bị hệ
thống chống hỏa tiễn đánh lén Hoa Kỳ (buộc lòng các nước lớn khác như Liên bang
Nga, Trung quốc và Âu châu phải trang bị vũ khí để tự vệ sinh ra một cuộc chạy đua
vũ khí) tổng thống W. Bush đã gặp phản
ứng bất lợi trong nước và của các đồng minh lâu đời của Mỹ tại Âu châu. Ông nhận ra rằng muốn tồn tại về mặt chính trị chọn thái độ thiên
hữu để làm hài lòng phe cựu hữu từng ủng hộ ông trong trong cuộc chạy đua vào
tòa Bạch Ốc chưa đủ mà cần phải trở về đường lối chính trị bảo thủ với tinh
thần nhân ái (compassionate conservatism) của ông. Theo quan điểm của
The Economist, một tờ tuần báo nhiều ảnh hưởng của Anh quốc (Lexingon: "Swing in the
Wind", The Economist of
Tờ The Economist viết: "Đang là một vị tổng thống bảo
thủ không khoan nhượng theo hướng Reagan bằng các quyết định mạnh tay cắt giảm
thuế, đẩy mạnh việc xử dụng không gian để bảo vệ Hoa Kỳ bất chấp sự lo ngại của đồng minh Âu châu, định tư nhân
hóa chương trình an sinh xã hội dành cho thợ thuyền và công chức nghỉ hưu (cho
đến nay vẫn thuộc trách nhiệm của chính phủ liên bang), tổng thống W. Bush bỗng
đổi hướng và trở thành một tổng thống của những người dân chủ. Ông nhượng bộ
những người chủ trương cô lập nước Mỹ để bảo vệ Hoa Kỳ bằng cách thăm dò các
nhân vật chủ chốt trong kỹ nghệ thép xem có cần phải giới hạn sự nhập cảng thép
không (để làm vui lòng giới kỹ nghệ thép nhiều ảnh hưởng tại các tiểu bang
Tờ The Economist kết luận:
"Cho phép dùng ngân sách liên bang nghiên cứu việc áp dụng y khoa của các
tế bào thai gốc là thêm một quyết định tự nhiên theo hướng
Giới bảo thủ từng ủng hộ tổng thống W. Bush trong cuộc tranh cử tổng thống năm
2000 (và nhờ sự ủng hộ này W. Bush đã vượt qua bao nhiêu trở ngại để trở thành
vị tổng thống thứ 43 của Hoa kỳ sau khi
thua phiếu toàn quốc nhưng thắng phiếu tại bang Florida một cách không quang
minh chính đại) sẽ không chịu ngồi yên trước sự biến dạng thành Bill Clinton
của W. Bush. Nhưng tổng thống W. Bush biết ông không thể đơn thuần bác bỏ việc
dùng ngân sách liên bang cho một công cuộc nghiên cứu y khoa có thể cứu hằng
trăm ngàn bệnh nhân bây giờ và tương lai mắc các chứng bệnh khó trị do sự cấu
tạo tế bào bị hư hỏng (mà các tế bào thai gốc được nuôi dưỡng và cấy đúng cách
có thể thay thế) như bệnh mất trí nhớ (Alzheimer), bệnh run và cứng bắp thịt
(Parkinson), bệnh đau tim, bệnh đau xương sống, bệnh chết dần các cơ phận trong
cơ thể (Lou Gehrig), bệnh tiểu đường, bệnh gan, bệnh dòn xương (osteoporosis),
bệnh phỏng nặng v.v... Nếu ông bác bỏ, quốc hội có thể thông qua luật cho phép
dùng ngân sách liên bang để nghiên cứu vì quốc hội Hoa Kỳ không thể bỏ cái thị
trường thuốc mênh mênh mông nhiều lợi nhuận cho các nước Pháp, Anh, Đức ...
tung hoành một mình. Và tổng thống W. Bush rất khó lòng phủ
quyết.
Sự chuyển hướng của W. Bush đúng lúc. Trong những tháng tới ông sẽ phải đối đầu với những vấn đề
do đảng Dân chủ (đang kiểm soát Thượng Viện) đưa ra. Thế đứng mới của W. Bush
giúp cho quan hệ giữa Bạch Ốc và điện Capitol bớt căng thẳng và do đó có thể
giải quyết một số vấn đề của quốc gia. Càng giải quyết được nhiều vấn đề Bạch
Ốc càng thu phục được cảm tình của dân. Đương nhiên -
theo nhận định của tờ The Economist - tổng thống W. Bush vẫn có đường trở lại
với chính sách Reagan như giới hạn chi tiêu quốc gia mà quốc hội nặng ảnh hưởng
đảng Dân Chủ thường có khuynh hướng chi phí vung tay ("Swing in The
Wind", July 6, 2001).
Nhưng màu sắc chính trị của W. Bush sẽ
được thấy rõ hơn khi ông xác định chính sách giáo dục trong những tháng tới. Người ta chưa biết ông sẽ quyết thực hiện lập trường tự do
hóa giáo dục bằng cách phát phiếu cho phụ huynh tự ý chọn trường học cho con
cái hay vẫn duy trì hệ thống để cho địa phương tùy nghi quyết định hiện hữu.
Với không khí chính trị của thế giới hiện nay nói chung và Hoa Kỳ nói riêng, ai cũng đoán rằng tổng thống
George W. Bush sẽ là hiện thân của Bill Clinton. (August 2001)
Trần Bình Nam
|
http://www.vnet.org/tbn |