CHIẾN TRANH VÙNG
VỊNH 2003 &
BÓNG MA CUỘC
CHIẾN VIỆT
Trần Bình
Lời nói đầu: Cuộc chiến tranh
Đọc bài phân tích
với những luận cứ vững chắc dưới đây độc giả có cảm tưởng tổng thống Bush và bộ
tham mưu của ông đã sai lầm khi khởi binh đánh
Mâu thuẫn lớn của thế giới hôm nay là “chủ
chiến” hay “chủ hòa” đều có tính thuyết phục. Tại sao vậy? Vì luật lệ hiện
hữu để trật tự hóa thế giới không còn có giá trị tuyệt đối của luật lệ nữa.
Thế giới chúng ta đang ở điểm gãy vỡ (breaking point).
Và chiến tranh gần như là điều tất nhiên để tìm một trật tự mới.
Vấn đề quan trọng nhất là làm sao thế giới chúng ta đang sống ít đổ vỡ trước
khi đến điểm cân bằng mới. Cuộc chiến du kích tại Việt
Trần Bình
Kế hoạch
chiến tranh của
Hoa Kỳ cần được rút tỉa từ những bài học lịch sử. Sau gần 3 tuần lễ khởi chiến
CCVV2 ai cũng đồng ý rằng cuộc chiến đã diễn ra không như kế hoạch. Quân lính
Cũng có cách giải thích khác như: những cuộc không kích ít kết quả vì phi công
tránh gây thiệt hại dân sự, trong khi lính
Ai cũng đồng
ý cuộc tiến quân
nếu có chậm cũng chỉ là bước đầu. Hoa Kỳ đã và sẽ thêm quân tăng viện, và tổng thống
Bush nói cuộc chiến sẽ kéo dài cho đến khi toàn thắng.
Nhưng khả
năng chống trả của
Hoa Kỳ, nhờ kinh nghiệm của
ông Colin Powell,
có rút một số bài học về cuộc chiến Việt Nam đem áp dụng trong cuộc chiến vùng Vịnh năm 1991 (CCVV1)
như, về phương diện quân sự: dùng toàn lực để kết thúc chiến tranh thật nhanh;
hạn chế tổn thất tối đa, kiểm soát chặt chẽ thông tin chiến trường. Về phương
diện chính trị: đánh giá cao sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, và dư luận trong
thời đại tin học. Nhờ vậy trong CCVV1 không ai nhắc đến bóng
ma của cuộc chiến Việt
Nhưng
trong CCVV2 có
nhiều vấn đề liên quan đến cuộc chiến Việt
Trước hết là vấn đề chính trị. Cuộc chiến
Việt
Điều người Anh và người Pháp
biết, nhưng Hoa
Kỳ không quan tâm là trong cả hai cuộc chiến Đông Dương người lính Việt không
phải chiến đấu vì chủ nghĩa cộng sản mà chiến đấu chống chủ nghĩa đế quốc và
thuộc địa. Người cộng sản đã lãnh đạo cuộc chiến nhân danh chủ
nghĩa quốc gia.
Thiếu sự ủng hộ quốc tế và của các đồng minh thân
thiết, thế chính trị của Hoa Kỳ trong cuộc chiến Việt Nam không mạnh, mặc dù các
nước đồng minh này luôn luôn đứng bên cạnh Hoa Kỳ trong các mặt trận khác của
cuộc chiến tranh lạnh. Có phải đó là một trong những nguyên
nhân tại sao Hoa Kỳ đã thua tại Việt
Trong CCVV1 Liên hiệp quốc đã đứng về phía Hoa Kỳ, kể cả
những nước Hồi giáo như Saudi Arabia, Ai Cập và Thổ Nhĩ Kỳ. Hai nước Đức và Nhật
tuy không gởi quân tới đã đóng góp một số tiền rất lớn. Trái
lại, lần này không có nước nào bên cạnh ngoại trừ Anh quốc. Úc giúp một ít quân. Ý, Tây Ban Nha, Nam Hàn, Phi Luật Tân và
Nhật chỉ giúp cho có lệ. Hình như Hoa Kỳ đã không nỗ lực thuyết phục các nước Hồi
giáo vì cho là
vô ích. Ngay cả đối với Thổ Nhĩ Kỳ, Hoa Kỳ cũng chưa nỗ lực đúng
mức.
Vấn đề
chuẩn bị dư luận
cũng là một phần quan trọng của vấn đề chính trị trong toàn bộ kế hoạch chiến
tranh. Trước hết, cần phải thuyết phục quần chúng tại sao phải có chiến
tranh, và sự thuyết phục phải dựa trên một căn bản đạo lý. Hoa Kỳ đã không thuyết phục được dư luận trong cuộc chiến Việt
Trong CCVV1 chiến tranh có chính nghĩa rõ ràng: một
nước trong Liên hiệp quốc xâm lăng một nước khác và cần
chận đứng. Chính nghĩa này vượt lên trên những điều khác như không để cho toàn
bộ kho dầu Trung đông rơi vào tay
Đối với
CCVV2, Hoa Kỳ đã
thất bại trong việc chuẩn bị dư luận. Ai cũng đồng ý Saddam Hussein
là một nhà độc tài tàn ác, nhưng không ai đồng ý với những lý lẽ Hoa Kỳ đưa ra để
biện minh tại sao phải hạ bệ ông ta. Lý do trả thù cuộc tấn công ngày 11
tháng 9 (2001) giết gần 3000 người Mỹ Hoa Kỳ đưa ra để đánh Afghanistan được thế
giới chấp nhận. Nhưng đi xa hơn, lần này đánh Iraq, nói là để chống khủng bố
thì Hoa Kỳ không có dữ kiện vững chắc để cột Iraq với nhóm al-Qaeda. Hoa Kỳ cũng không đưa ra được bằng chứng không thể chối cãi rằng
Saddam Hussein có vũ khí giết người tập thể, nhất là khi Hoa Kỳ không chịu để
thêm thì giờ cho đoàn thanh tra vũ khí Liên hiệp quốc tìm kiếm khi đoàn thanh
tra này yêu cầu.
Trong bối cảnh đó, lời tuyên bố của tổng thống
Bush rằng Hoa Kỳ muốn giải phóng dân Iraq ra khỏi kềm kẹp của độc tài và kiến tạo
một mẫu mực dân chủ cho thế giới A Rập lại càng ít có sức thuyết phục hơn. Trái
lại cả thế giới hình như đều thấy rằng Hoa Kỳ đã có định kiến nhất định chiếm
Iraq, thực hiện nốt những gì CCVV1 chưa làm được là kiểm soát kho dầu hỏa, bảo
vệ Do Thái, và chiếm thế thượng phong chiến lược lâu dài tại Trung đông. Kết quả
là Hoa Kỳ và một vài chính phủ – chính phủ chứ không phải nhân dân – đồng minh
không tạo nổi một căn bản luân lý có tính thuyết phục thành phần trí thức trên
thế giới.
Bài học thứ
hai từ cuộc chiến Việt
Về tổn thất, thì giảm tổn thất quân sự là
một đòi hỏi chính trị. Trong cuộc chiến Việt
Thứ đến là tổn thất dân sự. Chiến
tranh Việt
Việc này đưa
đến một vấn đề mới
là nhiệm vụ của truyền thông khi loan tải tin tức chiến sự của hình thái chiến
tranh tối tân hiện nay. Thành phần khuynh hữu Hoa Kỳ kết án truyền thông đã làm Hoa Kỳ thất
trận tại Việt Nam vì đã thổi phồng ảnh hưởng của trận Mậu Thân (1968), thí dụ
như chỉ cho người dân Mỹ thấy mặt tàn bạo của chiến tranh bên phía mình mà không
thấy phía bên kia, và những bài bình luận thiên lệch. Đó là lý do tại sao trong CCVV1
giới chức quân sự đã kiểm soát tin tức. Cái khác của cuộc chiến lần này là ngoài
nguồn thông tin chiến sự phía tây phương, còn có các nguồn tin từ phía bên kia, nhất là hệ thống truyền hình A Rập al-Jazeera. Đài truyền hình và đài phát thanh của
Trước đây,
trong cuộc chiến Việt Nam, lúc dầu dư luận tây phương chấp nhận cuộc chiến như
một phần của cuộc chiến tranh lạnh, nhưng dần dần, qua khai thác truyền thông và
phong trào phản chiến Hà Nội đã giành chính nghĩa về phía họ. Lần này, khó cho
Hoa Kỳ hơn vì dư luận đã không thuận lợi từ đầu ngay tại nước Mỹ.
Bài học
thứ ba là
nhận định tinh thần của địch. Quân nhân Mỹ chiến đấu tại Việt
Điều làm
nhiều người thắc mắc là tại sao Hoa Kỳ không thấy được điều này. Đây là nhược
điểm có tính đặc thù của chính quyền George W. Bush. Ngoài
ông Colin Powell, không có ai trong bộ tham mưu của Bush có kinh nghiệm chiến tranh.
Bản thân tổng thống Bush trong tuổi động viên cũng tránh không
chiến đấu tại Việt
Bài học
thứ tư là
nhận định chiến thuật. Trước một lực lượng áp đảo, chiến thuật duy nhất
của kẻ yếu là du kích chiến. Hoa Kỳ không tiên liệu được rằng quân đội
Liên quân
sẽ vào
Cuộc chiến tiếp tục dù Saddam Hussein còn sống hay
chết và chế độ của ông ta đã bị lật nhào. Cũng giống như những người
Trần Bình
Trần Bình
|
http://www.vnet.org/tbn |