Chưa ai quên cách đây đúng 4 năm khi Việt Nam cho mở hai lô biển
và ký thầu với công ty dầu khí ExxonMobil của Hoa Kỳ: một lô nằm ngoài khơi hai
tỉnh Quảng Nam và Quảng Ngãi rộng 18.230 km vuông, và lô thứ hai cách Đông Nam
Vũng Tàu 440 km rộng 14.200 km vuông (xem Map 1) Trung quốc đã tìm cách ngăn
chận bằng cách vận động và áp lực ExxonMobil bỏ thầu. Mặc dù chính phủ Hoa Kỳ
tỏ ý không can dự, nhưng công ty ExxonMobil sợ mất quyền lợi làm ăn với Trung
quốc ở những nơi khác nên tạm ngưng thầu.
Và bây giờ ngang ngược hơn Trung quốc
bước qua một lằn ranh khác cho Công Ty Khai
thác Dầu khí Ngòai biển (China National
Offshore Oil Corp - CNOOC) mở 9 lô cạnh nhau trong vùng EEZ của Việt Nam kêu
gọi các hãng thầu quốc tế đấu thầu. Hai lô phía bắc chỉ cách bờ biển tỉnh Bình
Định 68 km. Bốn lô kế tiếp trải dài ngoài bờ biển tỉnh Phú Yên, Khánh Hòa và
Phan Thiết. Ba lô còn lại chạy dài cho đến
ngang tầm mũi Cà Mâu (xem Map 2). Tổng số 9 lô rộng 160.000 cây số vuông và ở độ sâu lý tưởng từ 300 mét
đến 4000 mét.
Trước đó, ngày 21/6 - do
nhu cầu - Quốc
hội Việt Nam ban hành “Luật Biển” xác
lập chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, và xác định quyền khai
thác tài nguyên trong vùng EEZ . Trung quốc trả đũa bằng sắc lệnh nâng cấp
chính quyền cấp quận Tam Sa có trụ sở trên đảo Woodleys thuộc Hoàng Sa (được
thành lập tháng 12/2007) bao gồm hai
quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa lên cấp tỉnh.
Với bầu không khí
căng thẳng hiện nay trên Biển Đông, nhất là các khu Trung quốc mở thầu nằm
trong vùng EEZ 200 hải lý (370km) của
Việt Nam không ai nghĩ có công ty quốc tế nào đấu thầu. Trung quốc cũng biết
vậy. Mục đích của Trung quốc là cho Việt Nam và thế giới biết rằng Trung quốc
xem Luật Biển của Việt Nam hoàn toàn
vô giá trị và không có tính pháp lý đối với Trung quốc. Thứ hai là tính toán của
Trung quốc để làm cho thế giới (nhất là Hoa Kỳ) quen với ý niệm cái gì trong
vùng đường “lưỡi bò” là của Trung quốc.
Phản ứng của Việt Nam
đã rất mạnh mẽ. Ngày 1/7 tại Sài gòn và Hà Nội các cuộc biểu tình chống Trung
quốc đã diễn ra rầm rộ. Hà Nội, mặc dù lo sợ các cuộc biểu tình của dân chúng
biến thành phong trào chống Đảng, công an Việt Nam lần này đã không giải tán
các cuộc tuần hành phản đối và chỉ lo bảo vệ an ninh cho tòa đại sứ và sứ quán
Trung quốc theo đúng luật ngoại giao quốc tế. Trong khi đó Trung quốc gởi thêm
một hải đội vũ trang đến tăng cường an ninh trong vùng Trường Sa.
Tờ Global Times, một tờ báo Anh ngữ của
Trung quốc có lập trường bênh vực các chính sách đối ngoại của Trung quốc trong
một bài bình luận ngày 4/7 viết rằng Trung quốc tuy cần thận trọng để giữ tư
cách nước lớn (sic), nhưng thái độ của Việt Nam và Phi Luật Tân đều đáng bị
trừng phạt.
Công ty CNOOC vừa
tiết lộ rằng Trung quốc sẽ đầu tư 32 tỉ mỹ kim để khai thác 50 triệu tấn dầu
khí trong Biển Đông trong vòng 20 năm tới . Theo thống kê hiện nay vùng Biển
Đông có trữ lượng dầu hỏa dưới đáy biển cao thứ tư trên thế giới, sau Vịnh
Mexico, vùng biển phía tây Phi châu và Brazil. Không có thống kê nào cho biết
có bao nhiêu phần trăm dầu thô trong Biển Đông nằm trong vùng EEZ của Việt Nam.
Khoan dầu ngoài biển
đòi hỏi kỹ thuật cao. Trước đây chỉ có vài nước có khả năng khoan dầu ngoài
biển như Anh, Na Uy, Hoa Kỳ … Nhưng mới đây Trung quốc cũng đã chế tạo được dàn
khoan dầu ngoài biển .
Trung quốc có khả
năng khoan dầu, nhưng Trung quốc chỉ kêu thầu chứ không tự khoan. Không khác gì
Trung quốc có một lá bài tẩy còn sấp. Một câu hỏi cấp bách được đặt ra: Nếu
Trung quốc lật ngửa cây bài, ngang nhiên
kéo dàn khoan đến khoan dầu trong
9 lô vừa mở thầu thì Việt Nam sẽ phản ứng ra sao? Đây sẽ là hành động xâm lăng (không khác gì
Trung quốc xua quân đánh qua biên giới), Việt Nam không thể phản đối bằng ngoại
giao hay biểu tình, mà phải dùng binh lực để bảo vệ bờ cõi.
Trung quốc có chờ cơ
hội đó để đánh Việt Nam một trận không? Hải quân Việt Nam có đủ sức nghênh
chiến không. Việt Nam có đủ sức buộc Trung quốc rút dàn khoan ra khỏi vùng Đặc
quyền Kinh tế mình không ? Và nếu không cái gì sẽ xẩy ra? Vấn nạn này không phải chỉ là vấn nạn riêng
của chính quyền Việt Nam mà còn là một
vấn nạn quốc tế liên quan đến Hoa Kỳ. Ngồi yên để Trung quốc làm mưa gió
trên Biển Đông, hay hành động đều có những hệ lụy to lớn đối với Hoa Kỳ và nền
hòa bình thế giới.
Trước tình hình căng
thẳng này, ngày 14/7 vừa qua Trung tướng Nguyễn Chí Vịnh, thứ trưởng Bộ Quốc
phòng Việt Nam dẫn đầu một phái đoàn chuyên viên Việt Nam đi Hoa Kỳ (chính thức
nói là) để thảo luận về đạn và mìn còn
lại tại Việt Nam sau chiến tranh. Chuyến đi dự trù 10 ngày,và phái đoàn của ông
Vịnh sẽ làm việc với viên chức Bộ Quốc phòng, bộ Ngoại giao, bộ Lao động Hoa Kỳ
và sẽ gặp gỡ trao đổi với các dân biểu và
nghị sĩ Hoa Kỳ.
Trong lúc tình hình
Biển Đông dầu sôi lửa bỏng mà một nhân vật then chốt về an ninh quốc gia
như tướng Nguyễn Chí Vịnh đi Hoa Kỳ để
bàn về chuyện ‘đạn, mìn” còn sót lại của một trận chiến tranh chấm dứt cách đây
37 năm là một chuyện buồn cười. Biết đâu tướng Vịnh đi Hoa Kỳ để cùng với giới
chức quốc phòng Hoa Kỳ trao đổi về một đáp án quân sự và ngoại giao trong
trường hợp Trung quốc lật ngửa lá bài.
Trung quốc sẽ phải tính
toán kỹ trước khi lật ngửa lá bài. Hậu quả của nó sẽ có một tầm quan trọng
ngoài dự kiến. Trong thế tương quan về hải lực hiện nay giữa Trung quốc và Hoa
Kỳ có lẽ Trung quốc sẽ chưa liều lật ngửa lá bài.
Nhưng 10 hay 20 năm
nữa lại là một vấn đề khác. Trong thời gian đó Việt Nam phải làm gì ? Đáp án
thì có nhiều. Nhưng quan trọng nhất là chính quyền phải biết huy động nội lực
chống xâm lăng của toàn dân./.
Trần Bình Nam
July
22, 2012