THẾ
GIỚI HAI TUẦN QUA
Trần Bình 
24 ngày liền. Mùa hè nóng nhất của bang 
Nóng, vì câu
chuyện tổng thống bị điều tra về vụ khai không thật trước tòa ngày 17/1/98
trong vụ Paula Jones tưởng êm êm bắt đầu được hâm nóng trở lại với tin công tố
viên Kenneth W. Starr gởi trác đòi tổng thống Clinton ra trước đại bồi thẩm
đoàn, và sau đó có tin cô Monica Lewinski bằng lòng phản cung - để đổi lấy đặc
quyền khỏi bị truy tố - hứa khai thật câu chuyện quan hệ tình cảm và sinh lý
giữa cô, và tổng thống đã chỉ bảo cô để khỏi khai thật trước tòa như thế nào. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ một vị tổng thống tại chức
được đòi ra khai trước bồi thẩm đoàn về một tội tổng thống bị nghi ngờ. 
Sáu tháng qua,
qua lối làm tin của báo chí và truyền hình, dân chúng Hoa Kỳ nhìn vụ Bill
Clinton chỉ là một vụ "tổng thống thích của lạ" như mọi người, mà
không thấy vụ tổng thống có thể phạm tội khai không thật trước tòa trong vụ
kiện của cô Paula Jones và có thể đã dự mưu bày vẽ cho cô Monica Lewinski man
khai hữu thệ. Theo luật Hoa Kỳ phạm những tội đó có thể bị
phạt giam từ 5 đến 10 năm. 
Phần khác nhờ tổng thống 
Trong khi đó
đoàn luật sư và cố vấn của tổng thống Clinton tại Bạch Cung, bạn bè tổng thống
trong đảng Dân chủ mở một chiến dịch bênh vực tổng thống tố cáo Kenneth Starr
hạ phẩm giá dọa truy tố một cô bé (Monica Lewinski), và khuấy rầy không cho
tổng thống làm việc nước. Những người bênh vực quên rằng cô Lewinski đã 25
tuổi, và hằng ngày có hằng trăm tòa án trong nước đang xử các phạm nhân 18 tuổi
trai cũng như gái, và quên mất Kenneth Starr đang hành xử quyền điều tra theo
luật định. Nhiệm vụ của một công tố viên đặc biệt là điều tra nội vụ đến nơi
đến chốn xem ai lỗi ai phải, ai phạm tội ai không, chí công vô tư, bất kể chức
vụ của người bị nghi ngờ, còn việc người bị truy tố được dân thương mến hay
ghét bỏ là một chuyện khác. 
Qua sáu tháng
lấy lời khai của nhiều nhân chứng trước đại bồi thẩm đoàn, Kenneth Starr đã có
đủ bằng chứng để triệu tổng thống và buộc Monica Lewinski phải chọn lựa: khai
để được miễn to,á hay không khai để bị truy tố ra tòa
không đường chạy tội. 
Được trác đòi, tổng thống 
Tổng Thống Clinton sẽ khai thế nào trước bồi thẩm đoàn? Hôm 31/7
nhân buổi nói chuyện với báo chí về thành quả kinh tế tại Vườn Hồng trong Bạch
Cung, tổng thống nói ông sẽ "khai sự thật và tất cả sự thật". Ai sắp ra tòa cũng nói vậy thôi. Vấn đề là
sự thật đó như thế nào? Và đây là một câu hỏi nhức đầu
cho tổng thống từ nay cho đến ngày 17/8. Chuyện khuyến
cáo cô Monica Lewinsky tổng thống có thể khai sự thật và nhấn mạnh ông không có
ý khuyên Monica Lewinsli man khai. Lewinski và ai đó
hiểu sao thì hiểu. 
Nhưng còn vấn đề tổng thống có quan hệ sinh lý với Monica Lewinski? Nếu khai có
thì trước đây ngày 
Nếu khai không
thì Kenneth Starr sẽ đối chất với lời khai của các nhân chứng khác quan trọng
nhất của Lewinski và bằng chứng vật chất khác để kết luận tổng thống man khai
trước đại bồi thẩm đoàn và đưa ra tòa phân xử. Trong trường hợp này Kenneth
Starr cũng có căn bản trình quốc hội truy tố tổng thống. 
Truy tố tổng thống trước quốc hội (impeachment) là một quá trình
chính trị.
Kết quả tùy theo đa số tại quốc hội, tùy theo phản ứng
của quần chúng và báo chí. Hiện nay tổng thống 
Lối thoát của
Clinton là chiếm lại đa số tại quốc hội bằng cách thuyết phục các ứng cử viên
đảng Dân chủ dùng đề tài "truy tố hay không truy tố tổng thống
Clinton" làm đề tài tranh cử. Dân đang ủng hộ tổng thống
sẽ bỏ phiếu "không truy tố" qua việc bỏ phiếu cho các ứng cử viên Dân
chủ. 
Nếu việc này
xẩy ra, đảng Cộng hòa sẽ biến tiến trình truy tố tổng thống thành một scandal
của đảng Dân chủ để lấy lại Quốc hội và Bạch cung vào năm 2.000, với điều kiện
đảng Cộng hòa có một ứng cử viên tổng thống sáng giá. Chưa
thấy ai ở cuối đường hầm. Năm 1996 Cộng hòa thiếu người sáng giá đến nổi
thua cả 
Nhưng nội vụ hứa hẹn nhiều biến chuyển bất ngờ. Cho đến giờ này tổng thống
Clinton đã tránh các bước đi của tổng thống Nixon cách đây hơn 20 năm: không
cách chức công tố viên Kenneth Starr mặc dù ông ghét Starr hơn Nixon ghét công
tố viên Archibald Cox; ông không kiện vụ trác đòi ông ra đại bồi thẩm đoàn lên
Tối Cao Pháp viện như Nixon đã kiện không chịu xuất trình cuộn băng ghi bằng
chứng phạm tội. Nhưng không biết tổng thống 
Tờ The Economist của Anh trong bài bình luận về bộ ba Clinton -
Lewinski -Starr nhan đề "The Eternal Triangle" số ngày 
| Trần Bình  | http://www.vnet.org/tbn |