NATO
& KOSOVO:
Tiến
Thối Lưỡng
Trần Bình
Sau nhiều tháng do dự hôm Thứ tư
Tấn công một nước có chủ quyền liên quan đến một vấn đề nội bộ
của nước đó, trên nguyên tắc NATO vi phạm nguyên tắc
dân tộc tự quyết. Nhưng các nhà lãnh đạo NATO, chính yếu là
Hoa Kỳ cho rằng NATO hành động dựa trên một nguyên tắc cao hơn. Thế giới không thể ngồi yên nhìn kẻ mạnh giết kẻ yếu dù kẻ mạnh và
kẻ yếu là đồng bào cùng một nước?
Trong thập niên 1940 & 1950 thế giới làm
ngơ trước chính sách đàn áp thiểu số của Đức Quốc xã đã khuyến khích Hitler ra
lệnh diệt chủng giết 6 triệu người Do thái. Và mới
đây trong thập niên 1970 đã để cho Khmer Đỏ giết hai triệu đồng bào của họ.
Nhìn lại, thế giới đã hết sức vô trách nhiệm, hèn nhát và giả
dối.
Có một điều cấn cái cho NATO là nguyên tắc "không thể ngồi
yên trước hành động diệt chủng" là một nguyên tắc đạo lý có thể tùy tiện
áp dụng, trong khi nguyên tắc "dân tộc tự quyết" đã thành định chế
trong bang giao quốc tế.
Vì vậy một số quốc gia trong khối NATO như Ý và
Hy Lạp chỉ ủng hộ quyết định của NATO một cách miễn cưỡng. Trong khi đó Liên bang Nga
phản ứng mạnh mẽ như từng chống chính sách Hoa Kỳ tại Việt
Cuộc bàn cãi lý thuyết: đúng hay sai, cần hay không cần, hữu ích
hay không hữu ích về hành động của NATO có thể kéo dài bất tận. Nhưng trên thực tế, sự thành công hay thất bại của NATO sẽ ảnh
hưởng đến trật tự của thế giới ít nhất trong nhiều thập niên đầu của thế kỷ 21.
Thành công hay thất bại nằm ở cả hai phía, phía NATO chính yếu là Hoa Kỳ và
phía
Một bên là Hoa Kỳ. Trước ngày 19/3, ngày cuộc hòa đàm Rambouillet
(Pháp) thất bại, tổng thống Clinton chưa chuẩn bị quốc hội và dân chúng Hoa Kỳ
cho một cuộc chiến Hoa Kỳ có thể dính líu vào. Tổng thống Clinton cho rằng với
áp lực của không lực NATO vấn đề Kosovo sẽ được giải quyết tại Rambouillet như
vấn đề Bosnia đã được giải quyết tại Dayton, bang Ohio, Hoa Kỳ tháng 12 năm
1995. Quốc hội Hoa Kỳ do đảng Cộng Hòa chiếm đa số cũng lừng khừng. Đảng Cộng
Hòa không xem vấn đề Kosovo quan hệ đến quyền lợi sinh tử của Mỹ và không muốn
can thiệp vào một cuộc nội chiến.
Phút chót tổng thống
Bên kia của cuộc đấu trí là quyết tâm và
khả năng huy động sự ủng hộ của dân chúng Nam Tư của tổng thống Milosevic. Về
mặt này Milosevic có nhiều lợi thế hơn Hoa Kỳ. Tuy sắc dân Serbs chỉ chiếm 10%
trong 2 triệu người Kosovo, Kosovo đối với người Serbs là một vùng đất bất khả
phân. Tại đó họ đã đổ mồ hôi, đổ máu và chia xẻ vui buồn qua
một lịch sử đài hơn 6 thế kỷ.
Người Serbs và người Albanians sống tại Kosovo từ thế kỷ thứ 14,
và cuộc kháng chiến, sau đó bị bắt và bị giết của hoàng tử Lazar Hrebeljanovic
người Serb chống lại cuộc xâm lăng của Thổ nhĩ kỳ tại Kosovo Polje gần thủ phủ
Pristina bây giờ đã trở thành một trong những mẫu chuyện lịch sử đầy mầu sắc
của Kosovo. Một trăm năm sau người Serbs bỏ Kosovo ra đi, và năm 1912 trở lại
đánh đuổi người Thổ giành lại Kosovo. Trong thời gian thống trị của Thổ, đa số
người Albanians cải đạo từ Thiên chúa giáo sang Hồi giáo và đã chiến đấu bên
cạnh người Thổ chống lại người Serbs. Trong cuộc giải phóng Kosovo năm 1912 từ
20.000 đến 25.000 người Albanians bị giết.
Năm 1918 Nam Tư gồm ba nước
Sau Thế chiến 2
Năm 1987 trong không khí cởi mở chính trị (glasnost) tại Liên
bang Xô viết người Serbs biểu tình đòi quyền sống, và xô xát xẩy ra giữa hai
sắc dân Serbs và Albanians. Đảng cộng sản Nam Tư phái
Milosevic đến giải quyết và thái độ thân người Serbs của ông đã giúp ông đắc cử
tổng thống
Năm 1989 Milosevic bãi bỏ qui chế tư trị của
Kosovo, cuộc phản đối vũ trang của người gốc Albanian bắt đầu. Năm 1990
Milosevic gởi quân đội đến Kosovo, và năm sau với sự ủng hộ của nước
Nhìn dưới một góc cạnh nào đó cuộc không tập của NATO có thể so
sánh với cuộc oanh tạc Bắc Việt của không lực Hoa Kỳ trong thập niên 1970 để
buộc Hà Nội chấm dứt cuộc xâm lăng Nam Việt Nam. Milosevic
đang khai thác tính cách tương tự này và đang mang sách vỡ của cộng sản Việt
Trước hết ông đánh lừa dư luận thế giới rằng không có cuộc tàn
sát nào tại Kosovo, chính "quân giải phóng" người Albanians đã giết
người Albanians để tạo cớ cho NATO can thiệp (cũng như cộng sản Việt Nam từng
tuyên bố không hề can thiệp vào nội bộ Nam Việt Nam trong khi họ gởi hàng trăm
đơn vị quân chính qui vào Nam Việt). Cũng giống như Việt Nam trước đây
Milosevic được Nga ủng hộ, Trung quốc im lặng, sự miễn cuỡng tham gia của một
số thành viên NATO và sự lưỡng lự của quốc hội Hoa Kỳ. Milosevic học được rằng
chỉ cần ráng chịu đựng, các cuộc không tập dù chính xác và đữ dội đến đâu cũng
không ngăn được các cuộc hành quân của bộ binh nhất là trong vùng đồi núi và
quân đội được trang bị nhẹ.
Kinh nghiệm khác là vừa đánh vừa đàm. Milosevic
vừa cử đại diện đến dự hòa đàm tại Pháp vừa đẩy mạnh các cuộc tấn công tại
Kosovo. Sau khi từ chối ký bản hiệp định hòa bình dưới
sự bảo trợ của Liên hiệp quốc, Milosevic không nao núng trước đe doạ dùng vũ
lực của tổng thống
Ván cờ là vậy. Nếu NATO, nhất là Hoa Kỳ
không muốn thất bại cần chuẩn bị dư luận quốc tế bằng cách tố cáo ý đồ diệt
chủng của Milosevic, xác định nhiệm vụ của quốc tế, và nhanh chóng thực hiện
các cuộc hành quân bằng bộ binh chiếm Kosovo, cứu người Albanians khỏi cuộc tàn
sát sau cùng và áp đặt một giải pháp quốc tế.
Trước đây Hoa Kỳ đã thất bại tại Việt
Hãy chờ xem lịch sử có tái diễn không.
(March, 1999)
Trần Bình
|
http://www.vnet.org/tbn |