Nếu
Iran chế tạo được bom nguyên tử?
Trần Bình Nam
Thế giới đang lên cơn sốt về vấn đề Iran làm bom nguyên tử.
Trong không khí chống khủng bố, Iran lại là nước công khai tuyên bố chính sách thù
nghịch với Hoa Kỳ và Do Thái, thế giới - nhất là Hoa Kỳ- lên cơn sốt là một
điều tự nhiên. 
Nhưng trong cơn sốt mà Hoa Kỳ thiếu bình tĩnh để mở thêm một mặt
trận nữa với một nước Hồi giáo trong khi mặt trận Afghanistan và Iraq đang còn
phức tạp chưa có giải pháp giải quyết thì không biết mặt trận mới có phải là
mặt trận cần thiết không? Chỉ một vài lời tuyên bố cứng rắn của Hoa Kỳ (trong
thời gian cuối tháng 10, đầu tháng 11/2007) đã làm cho giá dầu thô tăng lên gần
100 mỹ kim một barrel ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế thế giới, thì không
ai có thể tiên đoán nếu xảy ra chiến tranh với Iran tình trạng cung cấp dầu thô
trên thế giới sẽ bị xáo trộn đến mức độ nào.
Tuần lễ từ 5/11 kể cả hai ngày cuối tuần 10 & 11/11/2007 là
tuần lễ bận rộn nhất của tổng thống Bush. Đầu tuần tổng thống Bush tiếp tổng
thống Nicolas Sarkozy của Pháp tại Hoa Thịnh Đốn, cuối tuần đón bà thủ tướng
Đức Angela Merkel tại trang trại riêng của ông ở Crawford, Texas cũng chỉ để
bàn đối sách ngăn chận Iran chế tạo vũ khí nguyên tử.
Một câu hỏi cần nêu ra: Nếu Iran có bom nguyên tử thì sao? Có
nhiều người nghĩ: thì đã sao! 
Trên thế giới hiện nay có nhiều nước có bom nguyên tử (công khai
và không công khai). Và những người lãnh đạo nước Iran vô lẽ toàn những
người  không có đầu óc đến độ chỉ chờ làm
được bom nguyên tử là mang ra đánh Do Thái hay cung cấp cho bọn khủng bố để
đánh Hoa Kỳ. Họ biết một cách chắc chắn làm vậy là tự diệt. Và có ai muốn tự
diệt? 
Chính vì sợ tiêu diệt lẫn nhau mà không ai dám dùng bom nguyên
tử trước. Nguyên tắc sợ tiêu diệt lẫn nhau đã giúp cho trận chiến tranh lạnh
kết thúc, Liên bang Xô viết chấp nhận thua trận và sau đó tan rã, mà không xẩy
ra thế giới đại chiến, mặc dù có những thời điểm căng thẳng tưởng như không
tránh được chiến tranh như khi Liên bang Xô viết phong tỏa Bá Linh (6/1948-
5/1949), và khi Khruchev cho lén đặt một dàn phóng vũ khí nguyên tử tại Cuba
(9/1960). 
Tổng thống Bush đang thuyết phục thế giới rằng Iran là một nước
Hồi giáo thù nghịch với Hoa Kỳ nên nếu thế giới – qua Liên hiệp quốc – không
tiếp tay với Hoa Kỳ tìm cách ngăn chận Iran chế tạo bom nguyên tử thì Hoa Kỳ có
thể phải ra tay trước.  
Nhưng Pakistan cũng là một mối lo vì Pakistan cũng là một  nước Hồi giáo có bom nguyên tử và có nhiều
thành phần quá khích. Cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay tại Pakistan bề ngoài
tưởng như là một sự tranh chấp giữa tướng Pervez Musharraf chủ trương độc tài
và cựu thủ tướng Benazir Bhutto đòi thực thi dân chủ nhưng thực chất đó là một
cuộc tranh chấp giữa phe ôn hòa thân Hoa Kỳ (tướng Musharraf và bà Bhutto đều
thân Hoa Kỳ) và phe Hồi giáo quá khích thân Taliban và al Qaeda (nằm sau lưng
vụ ám sát tướng Musharraf cuối năm 2002 và vụ nổ cảm tử ngày18/10 vừa qua định
tâm giết bà Bhutto khi bà trở về Pakistan). 
Quan hệ tốt đẹp giữa Hoa Kỳ và Pakistan hiện nay không phải là
một quan hệ bền vững (cũng như trước đây từ thập niên 1940 cho đến năm 1979
Iran cũng đã từng là một đồng minh thân thiết của Hoa Kỳ), cho nên không ai
tiên đoán được quan hệ đồng minh giữa Pakistan và Hoa Kỳ biến chuyển ra sao. Và
trong trường hợp xấu nhất, phe quá khích thắng thế tại Pakistan thì kho bom
nguyên tử (chừng 50 quả bom) của Pakistan sẽ nguy hiểm cho an ninh của Hoa Kỳ
đến mức độ nào. Pakistan có nguy hiểm như Iran hay không? 
Một số người lạc quan cho rằng câu hỏi này không cần đặt ra vì
Hoa Kỳ đã có chương trình bảo vệ kho vũ khí nguyên tử của Pakistan, nều cần thì
lấy đi (theo nhật  báo The San Diego Union Tribune ngày
11/11/2007 trích từ Washington Post
của ký giả Joby Warrick) trong trường hợp tình hình Pakistan trở nên rối loạn
và phe Hồi giáo quá khích có khả năng cướp chính quyền. Nhưng việc này cũng
không phải dễ như lấy một đồ vật trong túi.
Trên thực tế sự nguy hiểm do sự thủ đắc vũ khí nguyên tử của
Pakistan cũng không kém như Iran có bom nguyên tử. Vì thế cơn sốt Iran hiện nay
là một cơn sốt không cần có và chủ trương dùng chiến tranh để ngăn chận Iran
làm vũ khí nguyên tử không phải là một chính sách khôn ngoan. Đánh Iran để phá
hủy khả năng sản xuất vũ khí nguyên tử của Iran chỉ làm cho tình hình Trung đông
trở nên rối loạn hơn và tạo điều kiện cho phe quá khích cướp chính quyền tại
Pakistan.
Đứng trước một thứ vũ khí giết người kinh tởm như vũ khí nguyên
tử bất cứ ai còn lương tri đều nghĩ phải chi thế giới không có vũ khí nguyên tử
thì tốt hơn. Các nhà khoa học (trong đó có ông Einstein, người khám phá ra năng
lượng nguyên tử chứa trong vật chất) liên hệ đến việc sản xuất vũ khí nguyên tử
sau khi thấy sức tàn phá độc hại của bom nguyên tử tại Nhật Bản đã tỏ ra hối
hận. Nhưng khi hung thần đã sổng ra khỏi chuồng thì khó nhốt lại vào địa ngục
nên thế giới chỉ còn một cách là khôn ngoan đối với hung thần. Nói cách khác
tốt nhất là có một chính sách khéo léo để cho hung thần khỏi tác oai tác quái.
Chính sách ngăn chận sự phổ biến vũ khí nguyên tử của thế giới hiện
nay thiếu cân đối nếu không muốn nói là thiếu công bình.
Căn bản đặt trên nguyên tắc: 5 nước Nga, Mỹ, Anh, Pháp và Trung
quốc đã có vũ khí nguyên tử được xem là một thực tế. Các quốc gia khác không
được chế tạo vũ khí nguyên tử. Để thực hiện chính sách này Liên hiệp quốc thiết
lập một hiệp định gọi là Non
Proliferation Treaty - NPT mà thành viên tham dự hứa không chế tạo và cũng
không truyền đạt hiểu biết chế tạo vũ khí nguyên tử cho nước nào khác. Quyền
lợi của thành viên là sẽ được trao đổi các hiểu biết kỹ thuật về năng lượng
nguyên tử áp dụng một cách hòa bình (thường là sản xuất điện lực). Nước nào
không tham dự được xem là thành phần xấu và nếu chế tạo vũ khí nguyên tử sẽ bị
Liên hiệp quốc (qua Hội đồng Bảo an) trừng phạt kinh tế. 
Nhiều nước không tham gia NPT như Ấn độ, Do Thái. Pakistan … và
nhiều nước tham gia nhưng vẫn sản xuất lén vũ khí nguyên tử. Đến lúc này tuy
không chính thức tuyên bố thế giới đều biết Do Thái, Đài Loan đã có vũ khí
nguyên tử. Đức, Nhật, Nam Hàn, và có thể cả Brazil chưa có vũ khí nguyên tử
nhưng có khả năng và đồ án sản xuất trong một thời gian ngắn nều cần. Năm 1974,
Ấn độ thí nghiệm bom nguyên tử thành công. Về phần Pakistan, sau hai thập niên
lén lút nghiên cứu, năm 1998 cũng theo chân Ấn độ cho thí nghiệm thành công vũ
khí nguyên tử của mình. Liên hiệp quốc đã phản ứng mạnh mẽ và trừng phạt kinh
tế Ấn độ trong một thời gian dài. Nhưng đến nay, Ấn độ và Pakistan đã được xem
như là thành viên chính thức của hội những nước có vũ khí nguyên tử. 
Năm 1986 Hoa Kỳ phát hiện Bắc Hàn (một thành viên của NPT) cũng
đang lén lút lén chế tạo vũ khí nguyên tử. Hoa Kỳ đã cố gắng ngăn chận nỗ lực
sản xuất vũ khí của Bắc Hàn bằng chính sách “cây gậy và củ cà rốt” nhưng bất
thành. Năm 1993 Bắc Hàn rút ra khỏi NPT và tháng 12/1998 cho nổ thử quả bom
nguyên tử đầu tiên. Qua thỏa ước tháng 2/2007 mới đây với nhóm các nước Nhật,
Nam Hàn, Nga, Mỹ, Trung quốc, Bắc Hàn cam kết tạm ngưng chương trình sản xuất
thêm vũ khí nguyên tử và ngưng bán các hiểu biết nguyên tử cho các nước Hồi
giáo để đổi lấy những quyền lợi kinh tế và ngoại giao Bắc Hàn đang cần, nhưng
chắc rằng Bắc Hàn sẽ không hủy bỏ kho bom nguyên tử (dù ít ỏi) đã có.
Bức tranh đó cho chúng ta thấy các biện pháp ngăn chận sự sản
xuất vũ khí nguyên tử của Liên hiệp quốc không hữu hiệu. Vũ khí nguyên tử đã
phổ biến khá rộng rãi trên thế giới và đang trên đà lan rộng, và những nước có
vũ khí nguyên tử không phải đều là những nước đồng minh với nhau. Liên bang Nga
đang nỗ lực phục hồi vị thế siêu cường của mình, và kèn cựa với chương trình đặt
hỏa tiễn của Hoa Kỳ tại Ba Lan. Trung quốc cũng là một quốc gia có khả năng
biến thành thù nghịch với Hoa Kỳ do vấn đề Đài Loan hay do chính sách mới của
Hoa Kỳ đối với các nước trong vùng Đông Nam Á, nhất là sự xích lại gần nhau hơn
giữa Hoa Kỳ và Việt Nam.
Một thực tế là ngoài chiến tranh không có gì có thể ngăn chận
quyết tâm trở thành một lực lượng nguyên tử của Iran. Nhưng nếu chiến tranh với
những hệ lụy không lường trước được đối với nhân loại thì câu hỏi nhức đầu vẫn
là: có nên dùng chiến tranh để chận đứng chương trình chế tạo bom nguyên tử của
Iran không? 
Tại Hoa Kỳ có luật cấm tàng trữ, sản xuất và xử dụng ma túy.
Hằng năm Hoa Kỳ tiêu tốn hơn 10 tỉ mỹ kim cho chương trình ngăn chận sản xuất
và chuyển vận ma túy trên thế giới để chận ma túy nhập lậu vào Hoa Kỳ. Ngân
sách năm 2006  là 12.5 tỉ, và năm 2007 là
12.7 tỉ (theo Google: US. anti-drug budget). Nhưng các nước sản xuất ma túy như
Columbia, Afghanistan, vùng tam giác vàng giữa Lào, Miến Điện và Thái Lan vẫn
sản xuất và các thành phố Hoa Kỳ vẫn đầy dẫy ma túy. Số thanh thiếu niên nghiện
ma túy không thấy suy giảm. Trước thực tế này nhiều nhà làm luật Hoa Kỳ từng
đưa ra ý kiến bỏ luật chống ma túy, ai thích sản xuất cứ sản xuất, ai thích
dùng cứ dùng (như hút thuốc lá vậy), hại sức khỏe thì ráng chịu và nạn ma túy
có thể sẽ biến mất không còn là một vấn đề bận tâm. Đó chỉ mới là ý kiến nhưng
không phải là không có lý.
Ý kiến này tại sao lại không thể áp dụng vào trường hợp vũ khí
nguyên tử? Cứ để cho Iran, hay bất cứ một nước nào khác, gồng mình làm bom
nguyên tử. Làm được không phải là dễ mà có làm được cũng chỉ để mà nhìn chẳng
dám dùng để đe dọa ai vì đánh người khác là mua sự tự diệt./.
                     Trần
Bình Nam
                     Nov. 13, 2006
 
   
| Trần Bình Nam | http://www.tranbinhnam.com |