Phỏng vấn của đài BBC ngày 20/3/2007

(trích từ trang Web www.bbc.co.uk/vietnamese/ ngày 20/3/2007)

 

 

Ngày hôm nay tại Việt Nam khai mạc kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XI, với trọng tâm là tổng kết lại nhiệm kỳ năm năm vừa qua.

Theo dự kiến, ngày 20-5, Việt Nam sẽ tiến hành cuộc bầu cử Quốc hội mới.

Trả lời phỏng vấn của BBC, ông Trần Bình Nam, một nhà bình luận chính trị trong cộng đồng người Việt ở Mỹ, nói Quốc hội vẫn chịu các ràng buộc của cơ chế chính trị hiện nay.

Ông cũng cho rằng áp lực chính trị quan trọng nhất hiện nay vẫn là đến từ bên trong đảng cộng sản.

Trần Bình Nam (TBN): Tại Quốc hội cũng có một số người lên phát biểu, nhưng cuối cùng mọi thứ đều phải thông qua Bộ Chính trị. Không có gì phải ngạc nhiên vì cơ chế chính trị đã được đặt trên nguyên tắc Đảng lãnh đạo.

Quốc hội có thể nói giống như con dấu cao su dùng để đóng vào những quyết định của Đảng. Khi đem ra thảo luận, có một số người lên phát biểu nhưng tôi nghĩ một phần là họ phát biểu cho có lệ, phần khác đa số ý kiến đều chung chung.

 

 

 

Có lẽ sau cuộc bầu cử Quốc hội tháng Năm, số đại biểu ngoài đảng sẽ cao hơn một chút, nhưng tôi dự đoán 80 – 85% vẫn là đảng viên cộng sản thôi.

BBC: Người ta đang nói khá nhiều về chuyện đại biểu ngoài đảng, nhưng khi người ngoài đảng đã vào Quốc hội, họ cũng chưa chắc đã dám phát biểu mạnh?

TBN: Vâng, người ngoài đảng cũng là những nhân vật đã được lựa chọn kỹ. Chứ họ không đại diện cho các khuynh hướng chính trị mà có thể khác biệt với khuynh hướng của Đảng.

BBC: Có hiện tượng nhiều vị lãnh đạo cao cấp, sau khi đã về nghỉ, đã đưa ra nhiều ý kiến táo bạo. Nhưng có ý kiến hỏi rằng vì sao khi các quý vị ấy còn làm lãnh đạo thì không bày tỏ những điều ấy. Phân tích của ông?

TBN: Có lẽ nhân vật đặc biệt nhất là ông Võ Văn Kiệt. Sau khi đã rời Bộ Chính trị và chức thủ tướng, và nhất là trước các sinh hoạt chính trị lớn như Đại hội X, ông Kiệt đã đưa ra rất nhiều ý kiến mới.

Nhưng tôi nghĩ ông ấy cũng là làm công việc của một đảng viên, để chứng tỏ với bên ngoài rằng vẫn có những người cộng sản muốn cải tổ chế độ chính trị nước nhà. Nói cách khác, theo tôi, trong thâm tâm ông Kiệt hay là những người có ý kiến tương tự, họ nói những điều ấy không hẳn là để gây áp lực cho đảng, mà là một cách giúp củng cố tính chính danh và sự cầm quyền của đảng mà thôi.

BBC: Thế những sức ép buộc đảng cộng sản thúc đẩy cải tổ sẽ đến từ đâu? Từ người dân trong nước, từ bên trong đảng hay từ quốc tế?

TBN: Đúng là có ba áp lực. Nhưng theo tôi, quần chúng thực sự chưa có áp lực nào lên trên đảng cộng sản. Quốc tế thì có gây sức ép, nhưng họ làm vậy còn tùy theo quyền lợi của chính họ.

Cho nên cuối cùng cái áp lực quan trọng là áp lực trong nội bộ đảng. Hiện nay trong đảng có hai khuynh hướng rất rõ, giữa tả và hữu, giữa xu hướng ngả theo Trung Quốc hay ngả theo Mỹ.

Hai khuynh hướng này có thể kèn cựa với nhau, nhưng hai phe có mẫu số chung, đó là họ đều ở các vị trí nhiều quyền lực và tài chính. Do có mẫu số chung duy trì quyền lợi đó, nên họ có thể giải quyết các mâu thuẫn dễ dàng. Nhưng tóm lại, trong ba thứ áp lực, theo tôi, áp lực từ bên trong nội bộ là quan trọng nhất.

BBC: Quay trở lại vấn đề cơ quan Quốc hội, khi nhìn về 5, 10 năm tới, ông có hình dung Quốc hội sẽ trở thành một thứ áp lực từ bên trong như thế?

TBN: Chừng nào Điều 4 Hiến pháp còn chưa thay đổi, cơ chế chính trị sẽ vẫn là như vậy thôi. Quốc hội vẫn sẽ là con dấu cao su lớn dùng để đóng lên các quyết định của Bộ Chính trị, chứ không có sự thay đổi được./.   

 

 

 

  

Trần Bình Nam

http://www.tranbinhnam.com