Sức Mạnh Nhân Dân
Trần Bình Nam
Hầu hết các chế độ độc tài từ cổ chí kim
đều bị lật đổ do thái độ của các lực lượng vũ trang. Các lực lượng vũ trang
quyết định một cách độc lập do ý thức trách nhiệm hay trước áp lực của dân
chúng. Vì  vậy,
gần như một công thức chung, các nhà độc tài hay một chế độ độc tài thường tìm
cách nắm chắc các lực lượng vũ trang trong tay (bằng cảm tình cá nhân đối với
các tướng lãnh, hay mua chuộc bằng chức tước và ân huệ trong các chế độ dân chủ
hiến định hay qua định chế hiến pháp như các chế độ cộng sản) để đàn áp các
cuộc nổi dậy của quần chúng. Và - như một qui luật - khi các
lực lượng vũ trang thôi không ủng hộ nữa thì chế độ độc tài sụp đổ. 
 Sự
sụp đổ của mỗi chế độ độc tài diễn ra một cách khác nhau nhưng quá trình sụp đổ
đều giống nhau. Tại Việt Nam năm 1963 trước sự vùng dậy đòi hỏi tự do
tôn giáo của các Phật Tử và thái độ bất thân thiện của chính phủ Hoa Kỳ đối với
chính phủ của tổng thống Ngô Đình Diệm ông cố vấn Ngô Đình Nhu đưa tướng Tôn
Thất Đính về làm tổng trấn Gia định Sài gòn để bảo vệ chế độ. Nhưng khi tướng
Đính ngả theo các tướng đảo chánh thì chế độ của tổng
thống Diệm sụp đổ. 
Tại Phi Luật Tân, tháng 8 năm 1983 Thượng nghị sĩ đối lập
Benigno S. Aquino bị lực lượng an ninh theo lệnh của tổng thống Ferdinand Marcos
ám sát chết tại phi trường Manila. Dân chúng phẫn nộ xuống
đường nhưng chưa đủ mạnh để thay đổi tình hình. Tổng
thống Marcos vẫn còn nắm chắc các lực lượng vũ trang. Tháng
2 năm 1986 bà Corazon Aqui no, góa phụ của Thượng nghị sĩ Aquino ra ứng cử tổng
thống tranh với Marcos. Marcos tổ chức bầu cử gian
lận, đơn phương tuyên bố đắc cử. Lần này cả nước phản
ứng dội. Trước khí thế của dân chúng Phi, các tướng
lãnh chọn thái độ trung lập, Marcos đành chấp nhận thua cuộc nhường chức tổng
thống cho bà Aquino, chạy qua 
Tại Liên bang Xô viết, cuối thập niên 1980, sau 5 năm áp
dụng chính sách glasnost và perestroika, Liên bang tiến dần đến  một xã hội cởi mở hơn dưới sự cầm quyền của
đảng cộng sản Xô viết. Mikhail Gorbachev làm chủ tịch Liên bang. Boris Yeltsin, một phụ tá của Gorbachev đắc cử tổng thống Nga qua
một cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên trong lịch sử Nga. Nước Nga là nước lớn
nhất trong 15 nước họp thành Liên bang Xô viết. Boris Yeltsin định dùng uy tín
quần chúng áp lực Gorbachev thực hiện nhanh chóng cuộc cải tổ kinh tế và chính
trị cho cả Liên bang làm cho các thành phần bảo thủ đang nắm các chức vụ then
chốt trong chính quyền Liên bang hoảng sợ, đưa đến cuộc cuộc đảo chánh bất
thành tháng 8 năm 1991. Các tướng lãnh đảo chánh điều động hai đơn vị thiết
giáp về Mạc Tư Khoa uy hiếp tòa nhà quốc hội của nước Nga nơi Yeltsin làm việc.
Năm mươi nghìn (50.000) người dân Mạc Tư Khoa rầm rộ xuống đường chận các đơn
vị thiết giáp đang tiến vào thủ đô và mắng nhiếc các sĩ quan và binh sĩ thiết
giáp không chút sợ hãi. Trước không khí phấn khởi của quần chúng Boris Yeltsin
bạo dạn leo lên một chiếc xe thiết giáp trước họng
súng đọc một bản tuyên bố cuộc đảo chánh bất hợp pháp và kết án những ai tham
gia đảo chánh là phản loạn. Vị sĩ quan thủ trưởng một trong hai  đội thiết giáp nhận định được lẽ phải
đã bố trí thiết giáp theo đội hình bảo vệ tòa nhà quốc hội của Yeltsin. Đội thiết giáp thứ hai chọn thái độ trung lập bố trí ra xa tòa nhà
quốc hội. Cuộc đảo chánh sụp đổ. Sau đó
Gorbachev ra lệnh giải tán đảng Cộng sản Liên bang. Chế độ độc tài đảng trị tại
Liên bang Xô viết chấm dứt sau 70 năm ngự trị. 
Tại Nam Tư, tháng 9 năm 2000, Vorijslav Kostunica ra tranh
cử tổng thống chống lại nhà độc tài Slobodan Melosevic. Ông Kostunica thắng phiếu
nhưng Melosevic ỷ có lực lượng vũ trang trong tay
không chịu nhường quyền cho ông Kostunica. Dân chúng thủ đô 
Tại 
Tại Trung quốc cuộc nổi dậy đòi dân chủ tại Thiên An Môn
tháng 5 năm 1989 đã thất bại trong máu một tháng sau đó vì chưa thuyết phục
được các lực lượng quân sự, mặc dù cuộc nổi dậy được sự ủng hộ của một vài ủy
viên chính trị bộ. Các lực lượng quân đội bắn vào dân là những đơn vị được điều
động từ rất xa thủ đô tới không có quan hệ tình cảm hay gia đình với dân Bắc
Kinh. Hơn nữa Đặng Tiểu Bình vốn còn chút cảm tình của dân chúng vì chính ông
từng là nạn nhân của sự độc tài trong thời kỳ cách mạng văn hóa giữa thập niên
1960 và là người khởi xướng công cuộc cởi mở mới mấy năm trước đang mang lại
một không khí hứa hẹn cho Trung quốc. 
Việt 
Đảng cộng sản gọi lực lượng vũ trang họ đang kiểm soát là
"quân đội nhân dân" và "công an nhân dân" thì đến một lúc
nào đó các lực lượng vũ trang này trước sức mạnh của nhân dân sẽ trở thành một
lực lượng vũ trang của nhân dân đập tan mọi chế độ độc tài. (Sept. 2001) 
 
| Trần Bình Nam | http://www.vnet.org/tbn |