Tổng Thống
Kết Thúc và Mở Đầu Thế Kỷ
Trần Bình Nam
Hôm 27 tháng giêng tổng thống
Đây là bài diễn văn cuối cùng đọc trước
lưỡng viện quốc hội của tổng thống
Tóm tắt công trạng 8 năm làm tổng thống của ông và của
đảng Dân Chủ ông nói: " Tám năm trước đa số người dân nghĩ rằng chúng ta
sẽ chẳng có gì để đón mừng năm 2000. Lúc đó kinh tế lụn bại, xã hội suy đồi,
chính trị tắt nghẽn đến nổi một cuốn sách mang tựa đề
Và bây giờ? Tổng thống nói trong lời mở đầu của bài diễn văn:
"Chúng ta mở đầu tân thế kỷ với thêm 20 triệu công ăn việc làm, kinh tế
đang tăng trưởng nhanh nhất và chỉ số thất nghiệp thấp nhất trong 30 năm qua,
số người nghèo giảm thấp hơn con số của 20 năm trước, và một ngân sách thặng dư
sau 42 năm thâm thủng. Tính thêm tháng tới Hoa Kỳ trải qua một thời kỳ tăng trưởng
kinh tế kéo dài nhất trong lịch sử quốc gia..." (trang
1 Bài Diễn Văn)
Về ngân sách, mặc dù
trong năm bầu cử tổng thống, hai
đảng thường không muốn thông qua một điều luật nào để đảng kia có cơ hội tâng
công lấy điểm với cử tri nên thường là năm lập pháp bế tắc, lần này tổng thống
Clinton đã phát họa nhiều đề nghị ngân sách ông biết đảng Cộng Hòa thòm thèm
muốn chia xẻ như giảm thuế cho vợ chồng cùng đi làm việc và khai thuế chung,
giảm thuế trong các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe dài hạn, chủng ngừa bệnh AIDS,
giúp đỡ học đường, giúp đỡ thợ thuyền có con nhỏ, mang lại sức sống cho các khu
vực không có sinh hoạt kinh tế, nghiên cứu khoa học v.v...
Vào phút thứ 90, tổng thống cảm thấy
mệt, và nhanh trí biến một vấp váp thành một trận cười. Khi ông đọc nhầm chữ "livable" ( ở được) với chữ
"liberal" (phóng khoáng) trong câu "Năm ngoái ông Phó tổng thống
đã đưa ra một chương trình giúp một số vùng trở nên phóng khoáng" (thay vì
ở được), cử tọa cười ầm ĩ tổng thống đã
nhanh chóng đùa cợt: "Tôi xin lỗi đọc nhầm dòng này với dòng kia. Có vậy chiều nay Thượng nghị sĩ Lott (Trent Lott, trưởng khối đa số
Thượng nghị viện) mới có chuyện để nói chứ." Nhưng
chỉ mươi giây sau đó ông lại cố ý đọc nhầm như cũ để cử tọa cười và tổng thống
cùng cười thoải mái. (trang 12 Bài Diễn Văn).
Tổng thống Clinton không quên châm chọc các dân biểu và
nghị sĩ Cộng Hòa hậm hực đối với ông,
người họ muốn hạ bệ không được bây giờ phải ngồi nghe thuyết giảng từ chuyện
nhà đến chuyện thế giới. Ông nói: "Tôi xin nói một điều rất cá nhân nếu
quí vị cho phép. Trước máy truyền hình và nhờ các nhà bình luận dân chúng đang
quan sát chúng ta. Họ biết ai đứng, ai ngồi, ai vỗ tay
ai không, và biết những người đang ngồi trong phòng này có những ý nghĩ khác
nhau. Nhưng tôi muốn
cám ơn tất cả quí vị -Cộng Hòa cũng như Dân Chủ - đã nhiệt thành ủng hộ quân
đội chúng ta"
Trở về các vấn đề quốc tế và dài hạn tổng thống Clinton
đề cập đến Trung quốc và Liên bang Nga hai kẻ cựu thù và có triển vọng là những
đối thủ của Hoa Kỳ ở một thời điểm không xa trong thế kỷ trước mắt.
Tổng thống nói: "Chúng ta phải khuyến khích và tạo
điều kiện cho Liên bang Nga và Trung quốc trở thành những quốc gia ổn định,
thịnh vượng và dân chủ. Có những trì lực làm cho hai nước này
không vươn lên như khả năng sẵn có của họ. Liên bang Nga vì những vướng
mắt với chủ nghĩa cộng sản, kinh tế hỗn loạn và cuộc nội chiến tàn khốc ở
"Nhưng hãy xem mười năm qua đã có
biết bao thay đổi. Liên bang Nga hủy
bỏ 5000 đầu đạn nguyên tử, binh sĩ Nga
làm việc với binh sĩ Hoa Kỳ trong vùng Balkans, dân Nga đã đi bầu người lãnh
đạo sau 1000 năm không biết bầu cử là gì. Và Trung quốc đã mở
cửa giao thương với cộng đồng thế giới."
"Lẽ dĩ nhiên không ai trong chúng ta biết hai nước
khổng lồ này sẽ chọn con đường nào trong tương lai. Nhưng
chúng ta cần biết chúng ta phải làm gì. Chúng ta phải làm những gì cần
thiết để hai nước này chọn con đường khôn ngoan và trở thành những thành phần
tích cực của cộng đồng thế giới."
"Đó là lý do tại sao chúng ta phải yểm trợ công cuộc
xây dựng dân chủ tại Liên bang Nga, giúp nước này xây dựng kinh tế, giảm kho vũ
khí nguyên tử và tồn trữ an toàn kho vũ
khí và vật liệu chế tạo vũ khí nguyên tử còn lại"
"Và đó cũng là lý do tại sao Quốc hội cần thông qua
Bản Thỏa Ước Bình Thường Hóa Vĩnh Viễn Quan Hệ Thương Mãi (Permanent Normal
Trade Relations) với Trung quốc càng sớm càng tốt trong năm nay để tạo điều
kiện cho Trung quốc gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới (WTO). Có hai lý do
chính. Trước hết chúng ta đã mở cửa thị trường cho Trung
quốc. Bản Thỏa Ước này giúp Trung quốc rộng mở rộng
thị trường cho chúng ta. Thứ hai Bản Thỏa Ước giúp Á
Châu ổn định và tạo điều kiện cho Trung quốc thay đổi."
Và tổng thống kết luận: "Chúng ta không thể ngăn
chận mọi tranh chấp, các cuộc chiến tranh và các hành động quá đáng, nhưng khi
nào phải hành động chúng ta sẽ hành động như một sứ giả hòa bình."
Nói về Mậu Dịch Toàn Cầu (globalization) tổng thống không
quên cuộc biểu tình tại Seattle cuối năm 1999 nên khi khuyến khích quốc hội đẩy
mạnh công cuộc mậu dịch hóa thế giới để - theo ông - nâng cao mức sống và các giá trị Mỹ
ông dè dặt hứa hẹn Hoa Kỳ sẽ không để cho các quốc gia tham dự công cuộc này
khai thác lao động của trẻ em, phá hủy môi trường sống và bảo vệ khung cảnh làm
việc của người thợ. Ông nói: "Mậu Dịch Toàn Cầu không đơn thuần chỉ là
kinh tế. Nó giúp thế giới ngồi lại trong tự do, dân chủ, hòa bình và chống lại
những thế lực phá hoại. Và đây là nhiệm vụ then chốt của Hoa
kỳ trong thế kỷ 21 này." (trang 9 Bài Diễn
Văn). Tổng thống
Nhưng dù nhắc đến Liên bang Nga và Trung quốc như hai thế
lực khả dĩ có thể kình chống với Hoa Kỳ trong thế kỷ tới, tổng thống
Ông nói: "Tôi tiên đoán rằng, 10 hay 20 năm sau, khi
đa số ngồi đây không còn nữa, mối đe dọa lớn nhất của Hoa Kỳ là sự kết hợp giữa
những tên buôn bán ma túy, những kẻ chủ trương khủng bố, và những nhóm giết người cướp
của có tổ chức, nhất là khi chúng biết khai thác các tiến bộ về vũ khí hóa học
và vi trùng"
Tổng thống
Đi vào lĩnh vực sinh vật học, tổng thống Clinton đề nghị
quốc hội dành ngân khoản khuyến khích nỗ lực khám phá sự cấu tạo của hệ thống
nhiễm sắc thể (genome) của các nhà khoa học để ngừa và chống các bệnh hiểm
nghèo như bệnh cứng bắp thịt và run tay (Parkinson) ,
bệnh tiểu đường, ung thư vú, bệnh mất trí nhớ (Alzheimer). Về điện toán tổng
thống cho biết các nhà khoa học đã phát minh những vỉ điện tử li ti (microchip)
giúp bệnh nhân bại chân hay xương sống có thể đi được. Tổng thống đề nghị quốc
hội dành ra 3 tỉ mỹ
kim cho Quỹ Nghiên Cứu của thế kỷ 21 (trang 13 Bài Diễn Văn).
Đứng trước lưỡng viện quốc hội trong điện Capitol tại thủ
đô Hoa Thịnh Đốn tổng thống Clinton mường tượng đang đứng trên một ngọn đồi cao
nhìn xuống thế kỷ 21 trải dài trước mắt
và nhìn thấy những thành tựu hy hữu với biết bao hứa hẹn nhiều nữa cho thế kỷ
tới. Nhắc lại lời khẳng định của ông Benjamin Franklin tại ngôi Nhà Độc Lập
(Independence Hall) ở Philadelphia khi ông Franklin nhìn hình mặt trời vẽ rất
thấp nơi chân trời sau lưng một chiếc ghế đại biểu lúc đại diện của 13 tiểu
bang đầu tiên kết thúc bản thảo bản Hiến Pháp Hoa Kỳ rằng ông thấy "mặt
trời đang lên", tổng thống Clinton
nói: "Hôm nay, nhờ quyết tâm của bao nhiêu thế hệ cha anh ngọn lửa tự do
vẫn âm ỉ cháy, biên cương của tiến bộ được mở rộng để cho chúng ta được hưởng
hơi nắng ấm của mặt trời đang lên."
Chỉ còn 9 tháng nữa người dân Mỹ sẽ đi
bầu để chọn một vị tổng thống mới thay thế tổng thống
Riêng ông tổng thống còn quá trẻ với biết bao vấn nạn
trước mắt: gia đình, nợ nần, và tai tiếng. Mười năm,
hai mươi năm hay 30 năm sau hy vọng rằng khi thế giới chuyển mình trong khung
phát họa của ông, cựu tổng thống Clinton về già không đến nổi gặp nhiều khó
khăn như Thomas
Jefferson, vị tổng thống thứ ba của Hoa kỳ, tác
giả bản Tuyên Ngôn Độc Lập Mỹ đã chết trong cảnh nghèo túng vào ngày kỷ
niệm lễ độc lập thứ 50 của Hoa Kỳ. (Feb. 2000)
Trần Bình
|
http://www.vnet.org/tbn |