Trận
Chiến Tranh Lạnh Thứ 2
Trần Bình
Lời nói đầu: Cuộc khủng bố lối du kích
trên không ngày 11 tháng 9 năm 2001 tại Hoa Kỳ đặt nước Mỹ và thế giới trước
ngưỡng cửa của một cuộc chiến tranh mới. Tổng thống W. Bush
nói đây là trận chiến tranh đầu thế kỷ thứ 21 của Hoa kỳ. Và nhà bình luận Ronald Brownstein gọi là "Trận Chiến Tranh
Lạnh Thứ 2." ("War on Terror Will Test
Chúng ta không
muốn nghĩ đến những điều nằm ngoài sự suy nghĩ bình thường (think to
unthinkable things). Nhưng ai dám tiên đoán những
gì sẽ xẩy ra hay không thể xảy ra? Hai trận thế giới đại
chiến thứ 1 và thứ 2 khởi đầu bằng những ngòi lửa nhỏ. Lần này nếu Hoa
kỳ không nắm ngay các nguồn vũ khí nguyên tử có khả năng rơi vào tay của du
kích quá khích Hồi giáo trong những ngày đầu của cuộc chiến trừng phạt (thí dụ
kho vũ khí của Pakistan), vũ khí nguyên tử có thể là vũ khí cuối cùng du kích
Hồi giáo dùng trên đất nước Hoa Kỳ. Khi đó ai dám bảo đảm một trận chiến tranh
nguyên tử sẽ không trùm lên nhân loại. Và cũng không ai biết ai (Nga, Trung
quốc,
Sau đây là phóng
dịch bài nhận định trên.
Không ai bằng những người sống trong vùng nam
Nhưng đối với đa số dân chúng Hoa Kỳ sống ở ngoài thành phố
Hình như
đối với bọn khủng bố cứ giết thật nhiều người Mỹ và gây tổn thất lớn đến quyền
lợi của Mỹ chính nó đã là một thông điệp đầy đủ. Cường độ của sự hận thù
trong cuộc khủng bố ngày 11 tháng 9, 2001 vượt quá mọi sự hận thù do tranh chấp quyền lợi từ đó
phát sinh ra chiến tranh hay những hành động khủng bố khác trong lịch sử nhân
loại.
Sự hận thù không diễn tả bằng lời ngân vang lên bằng sự im lặng trong ngày Thứ Ba được ông Samuel
Hungtington miêu tả như là một biểu hiện của hận thù do sự đụng chạm giữa hai
nền văn minh khác biệt (clash of civilizations). Ông Huntington nghĩ rằng tranh
chấp do khác biệt văn minh không thể giải quyết hơn thua bằng sức mạnh, bằng
thương thuyết, hay bằng chiếc lưỡi của những nhà du thuyết. Nói cách khác khả
năng giải quyết các hành động khủng bố do "va chạm của hai nền văn minh
khác biệt" rất là giới hạn.
Hoa Kỳ có thể thay đổi chính sách gì bây giờ để
cho những kẻ khủng bố chịu cất bỏ vũ khí không? Không?
Thành phần tín đồ Hồi giáo quá khích tổ chức cuộc tấn công du kích này và những
cuộc tấn công khác đánh vào quyền lợi của Hoa kỳ trong 10 năm qua có thể đã hận
thù Hoa Kỳ vì Hoa Kỳ giúp đỡ Do Thái. Nhưng Hoa kỳ không có
một chính sách nào khác ngoài những gì đã làm có thể làm thỏa mãn thành phần
quá khích trên.
Trong khi cựu tổng thống Clinton đang lo hòa giải giữa Do Thái và
phe Palestine, người Hồi giáo vẫn tấn công Hoa Kỳ. Tổng thống Bush không làm gì
cả, quân khủng bố vẫn tấn công Hoa Kỳ. Có thể đối với quân khủng bố Hồi giáo
cái làm cho họ phẫn nộ
không phải là những gì Hoa Kỳ làm mà là những gì Hoa Kỳ tượng
trưng: nếp sống tự do Tây Phương, có quyền tiêu thụ, có quyền có ý chí và nếp
sống văn minh. Nếu Hoa Kỳ đã bênh vực người
Bây giờ là lúc dùng vũ lực. Về mặt luân lý và quân sự,
hành động khủng bố tàn bạo ngày 11 tháng 9 phải được đánh trả. Nhưng
điều quan trọng là đừng quá lạc quan vào hành động quân sự. Người Do Thái biết cách trị khủng bố và đã áp dụng trong mấy thập
niên qua. Thế mà vẫn không thiếu thanh niên cảm tử người
Hoa kỳ cũng phải chờ đợi như vậy. Không ai lạc quan nghĩ rằng
những cuộc tấn công truy sát quân khủng bố của chúng ta sẽ không tạo ra hằng
đoàn con không cha sẵn sàng ôm bom giết người Mỹ. Nói vậy không phải để không
đánh. Nói vậy để nghĩ đến một bước xa hơn: Đánh thật đẹp để thắng vẻ vang một
hay nhiều trận có giúp chúng ta thắng trận chiến tranh này mà tổng thống Bush
gọi là: "một loại chiến tranh mới" (new kind of war) không?
Một vài nhân vật nổi danh đã vội vàng so sánh
cuộc khủng bố ngày 11 tháng 9 với cuộc tấn công Trân châu Cảng năm 1941. Trận tấn công Trân Châu Cảng
khởi đầu một trận chiến tranh qui ước chống lại một kẻ thù minh danh và hiện
hữu quân đội Hoa Kỳ có thể đón đánh trên không, trên biển, trong rừng rậm hay
trên đất nhà của địch. Trận chiến tranh sắp tới khác. Không tháp canh, không trại lính, không thành phố, không thủ đô để
biết san bằng đi là giải quyết được chiến tranh.
Cuộc chiến chống khủng bố của Hoa Kỳ trong những ngày tháng tới là
một trận Chiến Tranh Lạnh khác, một trận giặc không chiến tuyến rõ rệt, nhưng
có nhiều mặt trận và đánh nhau bằng nhiều chiêu xuất trong một thời ian không
biết lúc nào dứt. Ngày Thứ Ba 11 tháng 9 vừa rồi có thể so sánh với ngày Liên
bang xô viết thử quả bom nguyên tử đầu tiên. Sau vụ thử bom nguyên tử người dân Mỹ không
còn được an toàn như trước. Muốn thắng trận giặc chống khủng bố này
chúng ta cần phải kiên nhẫn, đáp ứng chừng mực và cương quyết như chúng ta đã
dùng và thắng trận Chiến Tranh Lạnh thứ 1. Trong Chiến Tranh Lạnh không có con
đường chiến thắng nào được vạch sẵn, không một trận đánh nào là trận đánh quyết
định. Nó là một sự so gan sức chịu đựng và sức mạnh tinh
thần.
- đây cũng vậy. Bill McInturff, một cố vấn
chính trị của đảng Cộng Hòa viết: "Biến cố ngày Thứ Ba 11 tháng 9 là một
biến cố biến đổi Mỹ quốc. Chúng nó đánh chúng ta. Chúng ta đánh trả và chúng sẽ hồi đòn. Lối
sống của chúng ta sẽ phải thay đổi để thích ứng với hoàn cảnh chiến tranh
mới."
Trong cuộc thử thách mới này, khó khăn nhất là
biết dùng những bài học trong cuộc đối đầu vừa qua. Kinh nghiệm
buồn của trận Chiến Tranh Lạnh thứ 1 là đôi khi chúng ta vì quá sợ hải mà quên
sức mạnh (lối sống dân chủ và trọng pháp) của chúng ta. Không có gì sai
trái nếu chúng ta canh chừng những người ở đây mà lòng chỉ muốn giúp người nước
ngoài phá hoại nước Mỹ. Sau biến cố 11 tháng 9 chắc chắn cơ quan công lực sẽ
được Quốc hội cho phép điều tra và theo dõi, nghe lén điện thoại những người
tình nghi. Nhưng điều tối quan trọng là biết tự chế khi dùng
quyền hành mới.
Trong trận Chiến Tranh Lạnh vừa qua, đôi khi chúng ta đã vi phạm quyến hiến định của công dân khi săn đuổi những
thành phần cộng sản. Hôm nay cũng vậy chính quyền sẽ có khuynh hướng hạn chế tự
do của người dân nhân danh chống khủng bố. Trong thập niên
1950 chúng ta đã thải hồi các giáo viên tham gia các phong trào xã hội chúng ta
cho là thân Cộng. Việc này không giúp chúng ta thắng Chiến Tranh Lạnh 1 thì lúc
này khuynh hướng nghi ngờ mọi công dân Mỹ gốc A Rập cũng không làm chúng ta
thắng bọn khủng bố.
Điều quan trọng là giữ vững lập trường
luân lý trong cuộc đấu tranh đa dạng này. Phải nhìn đối
phương như một thực thể nhiều hình tướng, chứ không phải đơn thuần một cá nhân
hay một quốc gia nào. Chiến tranh không thể thắng bằng
một trận đánh quyết định. Một cuộc tấn công trả thù làm chết nhiều
thường dân vô tội ở
Nhớ lại, chúng ta đã thắng Liên bang xô viết. Nhưng chỉ thắng sau
bao nhiêu sai
lầm, bao nhiêu hy sinh và thăng trầm. Sẽ hết sức thơ ngây nếu
chúng ta nghĩ chúng ta sẽ thắng cuộc chiến tranh chống khủng bố trước mắt một
cách dễ dàng. Để chuẩn bị cho cuộc chiến tranh lạnh tổng thống John F.
Kennedy đã nói: "sẵn sàng trả mọi giá và gánh mọi gánh nặng." (pay any price and bear nay burden) thì hôm nay chúng ta cũng
phải có quyết tâm trả bất cứ giá nào để thắng. Cuộc chiến này
sẽ thử thách sức mạnh tinh thần của chúng ta và có thể sẽ làm cho quốc gia này
căng thẳng đến một mức độ chưa từng thấy trong lịch sử nước nhà. (Sept. 2001)
Trần Bình Nam
|
http://www.vnet.org/tbn |