Trung quốc lại muốn
dạy Việt Nam một bài học
Trần Bình Nam
Hôm 7 tháng 8, 2008
trên đường đến Bắc Kinh dự Thế Vận Hội mùa hè thứ XXIX (khai mạc ngày 8 tháng 8), tổng thống
George W. Bush dừng chân tại Bangkok. Đến Bangkok, chủ ý của tổng thống Bush –
theo lời ông – là để thăm viếng Thái Lan, một quốc gia đồng minh quan trọng
nhất sau khối NATO, vừa là quốc gia đứng đầu các nước dân chủ trong khối Asean (1)
để phác họa chính sách Hoa Kỳ tại Á châu trước khi ông mãn nhiệm. Trong một bài
diễn văn dài hơn 30 phút tổng thống Bush chỉ nhắc đến Việt Nam hai lần, nhưng
dường như Trung quốc và Việt Nam là hai quốc gia tổng thống Bush muốn nói đến
nhiều nhất trong bài diễn văn của ông.
Việt Nam được nói đến
như một thành viên của Hiệp hội Asean. Và nếu lồng trong tinh thần văn bản của
Thông cáo chung Việt-Mỹ ngày 24/6/2008 nhân cuộc thăm viếng Hoa Kỳ của thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng qua đó Hoa Kỳ cam kết tôn trọng và bảo vệ sự vẹn toàn
lãnh thổ Việt Nam (2), người ta có thể hiểu tổng thống Bush muốn
nhấn mạnh đến quan hệ của Việt Nam và Hoa Kỳ trong bối cảnh các biến chuyển gần
đây.
Tổng thống Bush nói: “Hoa Kỳ đã cải tiến quan hệ với tất cả các
quốc gia có sức mạnh tại Á châu. Và ai cũng phải ngạc nhiên về thành quả này.
Những điều kiện thực tế đã làm cho sự xích lại gần nhau đó có thể xẩy ra. Trong thời đại toàn cầu hóa, khi đối diện với
một mối đe dọa chung, tự do và dân chủ đến cho một nước là cái lợi chung cho
các nước dân chủ khác nữa chứ không phải là nơi này có lợi thì nơi kia phải bị
thiệt thòi. Tương lai của các quốc gia nằm trong sự thay đổi cùng có lợi đó.
Tất cả các nước trong vùng đều có trách nhiệm bảo đảm rằng Á châu sẽ phát triển
trong tự do thịnh vượng và hy vọng.” (3)
Về Trung quốc mối bận
tâm nhất của tổng thống Bush không phải vì chính quyền Bắc Kinh vi phạm nhân
quyền và các quyền căn bản khác của con người (mặc dù ông Bush nói nhiều đến
vấn đề này) mà bận tâm vì mục tiêu chiến lược của Trung quốc là tranh giành với
và áp đảo ảnh hưởng của Hoa Kỳ trên thế giới trong thế kỷ này.
Tổng thống Bush nói: “Tại Á châu và trên toàn thế giới mọi người
tự hỏi hướng tương lai của Trung quốc
là gỉ”. Và ông xác định: “Mối quan hệ
giữa Hoa Kỳ và Trung quốc là một mối quan hệ phức tạp và tôi đã tìm cách gỡ rối
mối quan hệ này dựa trên 4 nguyên tắc : củng cố liên minh, tìm bạn mới, thắt
chặt quan hệ kinh tế, và sau cùng hợp tác bảo vệ quyền lợi chung. Bốn nguyên
tắc này giúp Hoa Kỳ và đồng minh tại Á châu tạo nên một chính sách căn bản để
đối đáp với Trung quốc. Hòa bình và thịnh vượng tại Á châu đòi hỏi sự hợp tác
của Trung quốc và Hoa Kỳ. Và điều quan trọng là mọi động thái của Hoa Kỳ tại Á
châu Thái bình dương đều có chủ đích và bền chặt.” (4)
Sau cùng tổng thống
Bush xác định chính sách “chiến tranh và hòa bình” với Trung quốc qua vấn đề
Đài Loan. Tổng thống Bush xác định rằng Hoa Kỳ ủng
hộ chính sách một nước Trung Hoa, nhưng Hoa Kỳ sẽ không để cho Trung quốc dùng
vũ lực để tước đoạt quyền của người Đài Loan có một lối sống riêng của họ.(5)
Trong hai năm qua có
những biến chuyển căng thẳng trong mối quan hệ tay ba giữa Hoa Kỳ, Trung quốc
và Việt Nam. Nhưng tổng thống Bush không làm nổi bật sự căng thẳng này vì chưa
cần thiết (và các cơ sở truyền thông Tây phương nhạy cảm chính trị cũng vậy), nhưng
các sự việc diễn ra trong vùng Á châu Thái Bình Dương đã không che dấu được sự
căng thẳng này.
Trên bàn cờ Đông Nam Á
các sự việc dồn dập xẩy ra:
(1) Đại hội 10 của đảng
Cộng sản Việt Nam giữa năm 2006.(6)
(2) Tháng 12/2007 Trung
quốc công bố ý định thành lập thành phố Tam Sa cấp huyện sát nhập vào tỉnh Hải
Nam bao gồm hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam.
(3) Ngày 1/6/08 tại hội
nghị thượng đỉnh về an ninh Á châu ở Singapore bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ
Robert Gates tuyên bố Hoa Kỳ không quên cam kết của mình đối với an ninh và ổn
định tại Á châu.
(4) Cuộc thăm viếng
tháng 6/08 của Tổng bí thư Nông Đức Mạnh tại Bắc kinh và sự thiết lập đường dây
điện thoại nóng giữa hai thủ đô.
(5) Chuyến công du Hoa
Kỳ 23-26/6/08 của thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
(6) Trung quốc âm thầm
(trong những tháng đầu năm 2008) áp lực công ty ExxonMobil chấm dứt các dự tính
dò tìm và khai thác dầu khí với Việt Nam
(7) Phản ứng mạnh mẽ
của Bộ ngoại giao Hoa Kỳ rằng việc làm ăn của ExxonMobil với Việt Nam là chính
đáng và theo đúng luật lệ quốc tế.
(8) Việt Nam chính thức
yêu cầu công ty ExxonMobil tiếp tục các dự tính giao kèo với Việt Nam bất chấp
lời cảnh cáo của Trung quốc .
Các sự việc này báo hiệu
khá rõ ràng có sự chuyển hướng trong chính sách ngoại giao của Việt Nam từ
nhiều năm nay, ít nhất kể từ đại hội 10 của đảng Cộng sản Việt Nam, và sự quan
tâm của Hoa Kỳ (hay ít nhất là của bộ trưởng quốc phòng Robert Gates) đối với
vùng Á châu Thái Bình Dương.
Những dấu hiệu khác như
cuối tháng 7/2008 Bộ chính trị đảng Cộng sản Việt Nam cách chức đột ngột 5
tướng lãnh (và cho về vườn 4 trong 5 tướng) lãnh đạo quân khu thủ đô, tiếp theo
đó là việc thay đổi nhân sự lãnh đạo tại một số Bộ và Tỉnh, Thị, được giải
thích là chuẩn bị nhân sự cho đại hội 11 của đảng Cộng sản Viêt Nam cho thấy đã
có một cuộc chỉnh lý quan trọng trong
khối lãnh đạo trước nhu cầu an ninh của đất nước.
Trong bối cảnh đó, các
quan sát viên ghi nhận phản ứng của Trung quốc qua một bài báo trên tờ Văn Hối Báo phát hành tại Hồng Kông và
nội dung một số blog và trang Web tại
Trung quốc của những nhóm nghiên cứu hay thương mãi nói là không thuộc chính quyền.
Tờ Văn Hối Báo bằng tiếng Hoa ở Hồng Kông (7) phát hành
ngày 1/8/08 viết rằng việc Việt Nam “thực
hiện ước mơ khai thác dầu ở Nam Hải nhờ sự giúp đỡ một công ty Mỹ”
là một trò chơi “tiểu xảo” và Trung
Quốc cần “giảng cho Việt Nam một
bài về thế nào là đồng thuận” (8), ám chỉ Việt Nam đã
không giữ lời cam kết với Trung quốc năm 1999 và qua văn bản (như một thành
viên của khối Asean) đồng ý giải quyết các bất đồng về lãnh thổ trong Biển Đông
với Trung quốc bằng đường lối hòa bình qua thương lượng song phương theo tinh
thần của “Thỏa ước về cung cách hành xử
và giải quyết các tranh chấp trên biển Đông” (Declaration on the Conduct of
Parties in the South China Sea – DOC) ký năm 2002.
Để yểm trợ cho lời đe
dọa này, mạng Sina đưa ra một kế
hoạch hành quân chi tiết thanh toán Việt Nam trong vòng 31 ngày (9).
Mặc dù những người chủ trương mạng Sina
nói là không thuộc chính phủ, nhưng nội
dung cho thấy những người viết là những chuyên viên quân sự nắm vững
chiến lược và chiến thuật quân sự và sự áp dụng các phương tiện kỹ thuật mới
như sự phối hợp hải, lục, không quân trong những trận đánh hiện đại như cuộc
oanh kích của không quân Hoa Kỳ vào Bắc Việt vào những năm 1966-1972 và cuộc
không tập của Hoa Kỳ trong hai cuộc chiến Iraq 1991 và 2003.
Người viết mạng
Sina đã đưa ra những nghiên cứu về thực địa Việt Nam và chủ trương ba mũi
tiến công bao vây thủ đô Hà Nội, hai mũi từ Vân Nam và Quảng Tây tiến xuống,
một mũi bằng quân đổ bộ chiếm đồng bằng Thanh Hóa đánh ngược lên phía Bắc. Rút
kinh nghiệm không kích của Hoa Kỳ mạng
Sina chủ trương bộ binh Trung quốc phải tiến chiếm Việt Nam trong một thời
gian ngắn để dùng bộ binh trên diện địa hướng dẫn các cuộc oanh kích tiêu diệt
của không quân, đồng thời không cho Hoa Kỳ kịp thời can thiệp.
Xét tương quan quân sự
giữa Trung quốc và Hoa Kỳ như hiện nay không ai nghĩ Trung quốc dám tấn công
Việt Nam một cách quy mô như vậy. Cho nên bài báo của Văn hối Báo và các thông tin trên mạng Sina chỉ có thể là một dấu hiệu Trung quốc muốn đe dọa Việt
Nam. Trung quốc cảnh cáo Việt Nam về sự thay đổi lập trường gần đây và nhắm mục
đích yểm trợ thành phần còn lưng chừng trong nhóm lãnh đạo cấp cao tại Hà Nội.
Nhưng câu hỏi vẫn là:
Trung quốc có đánh Việt Nam không nếu Việt Nam cương quyết liên minh với Hoa Kỳ
để bảo vệ kho dầu trong biển Đông?
Thực tế là Trung quốc
có thể đè bẹp Việt Nam, nhưng Trung quốc chỉ có thể thắng ván cờ lớn nếu Hoa Kỳ
không can thiệp. Trung quốc có thể nghĩ Hoa Kỳ sẽ không can thiệp vì đang bận tay với hai cuộc chiến Iraq và
Afghanistan, quân lực đang bị trải mỏng, hoặc không kịp can thiệp nếu Trung quốc tấn công chớp nhoáng như kế
hoạch hành quân mạng Sina trình bày ở
trên.
Trung quốc có dám đùa
với lửa không? Tại Hoa Kỳ có một khuynh hướng lượng định rằng nếu trước sau Hoa
Kỳ và Trung quốc cũng sẽ đụng độ nhau trên chiến trường (trong thế kỷ này), thì
đụng sớm có lợi cho Hoa Kỳ hơn là đụng chậm.
Và nếu vậy, nếu Trung
quốc đánh chiếm Việt Nam để kiểm soát toàn bộ con đường biển huyết mạch qua
quần đảo Trường Sa thì đây là cơ hội ngàn năm một thuở để Hoa Kỳ nhân cơ hội
đại tấn công hủy diệt tiềm năng quân sự và kinh tế của Trung quốc và đẩy lùi
mối đe dọa của Trung quốc xa ra năm bảy chục năm. Đây cũng là một kịch bản để
các nhà lãnh đạo hiện nay tại Việt Nam vạch một con đường sống cho dân tộc.
Nếu chính sách đe dọa
của Trung quốc không làm cho Việt Nam lùi bước thì Trung quốc sẽ chọn con đường
nảo? Đe dọa không được thì gặm nhấm. Trung quốc có thể sẽ dùng chiến thuật bàn
tay sắt bọc nhung “nhẹ lời trên bàn hội
nghị, nặng tay trên thực địa” đánh chiếm dần các hải đảo trong quần đảo
Trường Sa như Trung quốc đã làm năm 1988 và gây nên tình trạng bất ổn trong
Biển đông để làm nản lòng các công ty dầu trên thế giới, nhất là các công ty
dầu khí của Hoa Kỳ.
Để yểm trợ sách lược
này Trung quốc sẽ dùng sức mạnh kinh tế và thế chính trị toàn cầu của mình (qua
thế chủ nợ của Hoa Kỳ và vai trò thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên
hiệp quốc) để tạo khó khăn cho Hoa Kỳ.
Biển Đông lại dậy sóng!
Và qua đó thế mất còn của Việt Nam.
Trần Bình Nam
Aug. 11, 2008
(1) Trích diễn văn của tổng thống
Bush đọc tại Bangkok “…America looks to Thailand as a leader in the
region and a partner around the world. I was proud to designate Thailand a
major non-NATO ally of the United States.”
(2) Bản Thông cáo chung viết Hoa Kỳ “tái khẳng định sự ủng hộ của Chính phủ Hoa
Kỳ đối với chủ quyền quốc gia, an ninh, toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.”
Hoa Kỳ và
Việt Nam sẽ “trao đổi việc mở rộng và tăng
cường đối thoại giữa các quan chức cao cấp của hai nước. …. sẽ ủng hộ việc lập
cơ chế đối thoại mới về chính trị-quốc phòng và chính sách nhằm tăng cường sự
trao đổi thường xuyên và sâu hơn về các vấn đề chiến lược và an ninh”.
(3) Trích diễn văn của tổng thống
Bush đọc tại Bangkok: “Overall, America
has improved our relationships with all of Asia's major powers at the same
time. Experts would have said this was impossible because of historical
tensions between these nations. But something has rendered the old patterns
obsolete: In an era of integrated markets and common threats, the expansion of
freedom in one nation benefits all other free nations. This change marks a
sharp departure from the zero-sum mentality of the past. And this change
provides a clear change for the future: Every nation in this region has a stake
in ensuring that Asia continues to grow in liberty and prosperity and hope.”
(4) Trích diễn văn
của tổng thống Bush: “One question on the
minds of many here in Asia -- and many around the world -- is the future direction of China.” ….
“Over the years,
America has had complex relations with China. I was determined to set our
relationship on sturdy and principled footing. Four goals we've pursued in Asia
-- reinforcing our alliances, forming new democratic partnerships, deepening
our economic ties, and cooperating on shared challenges -- have given America
and our allies valuable new platforms from which to confidently engage China. A
peaceful and successful future for this region requires the involvement of both
China and the United States. And it's important that America's engagement
throughout the Asia Pacific be purposeful and enduring.”
(5) Trích diễn văn của tổng thống Bush tại Bangkok: “America has also stressed our determination
to maintain peace across the Taiwan Strait. From the beginning of my
presidency, I have stated clearly that America's approach to Taiwan would be
based on our longstanding "one-China" policy, our three joint communiques,
and our steadfast commitment to the security of Taiwan's democracy under the
Taiwan Relations Act. I've also articulated a principle that there should be no
unilateral attempts by either side to alter the status quo. And as a result of
frank engagement and firm diplomacy, the tensions that once roiled the Taiwan
Strait have calmed, and we're witnessing a new period of stability and peace.”
(6) Xem (Việt Nam
trên đe dưới búa)
(7) Một tờ báo thường chuyển những
tín hiệu của Bắc Kinh.
(8) Nhắc lại lời của Đặng Tiểu Bình
nói việc xua quân xâm lăng Việt Nam tháng 2/1979 là để dạy cho Việt Nam một bài
học vì Việt Nam đã lật đổ chính quyền Polpot thân Bắc Kinh.
(9) Link: http://de.blog.360.yahoo.com/blog-x1zJTRU5dKHoggT9liVN5liH8KM-?cq=1&p=484#comments
**
Trần Bình Nam
|
http://www.tranbinhnam.com |